«Βαποράκια» των βουνών – Κάτω από τις πίστες του σκι, η πρωτεύουσα των Άλπεων της Γαλλίας διαλύεται από τον πόλεμο των ναρκωτικών

Πίσω από την ήσυχη, πολυτελή και ειρηνική εικόνα της Γκρενόμπλ, η κρίση του εμπορίου ναρκωτικών στη χώρα της Γαλλίας συντηρείται από την αξιοποίηση αλλοδαπών ανηλίκων ως «στρατιώτες» των συμμοριών.

Με τα δημοφιλή χιονοδρομικά κέντρα της, που βρίσκονται σε χιονισμένα βουνά και είναι γνωστά ως η Σίλικον Βάλεϊ της Γαλλίας, η Γκρενόμπλ είναι το τελευταίο μέρος όπου θα περίμενες να βρεις ένα παιδί να αιμορραγεί στους δρόμους από χτύπημα της μαφίας. Αλλά αυτή είναι η νέα πραγματικότητα της αλπικής πόλης, όπου δεκάδες χιλιάδες Βρετανοί ταξιδεύουν για διακοπές και σκι. Πίσω από την ηρεμία της «πρωτεύουσας των Άλπεων» της Γαλλίας, που μοιάζει με καρτ ποστάλ, εξελίσσεται ένας πόλεμος ναρκωτικών.

Εδώ ήταν που ένας 13χρονος μετανάστης πυροβολήθηκε τρεις φορές στην πλάτη και στα πόδια στις 3 τα ξημερώματα πριν από δύο εβδομάδες. Ο νεαρός, που πιστεύεται ότι ονομαζόταν Chaouki, θεωρείται ότι είχε στρατολογηθεί από μια συμμορία στο Παρίσι και στη συνέχεια ταξίδεψε στη Γκρενόμπλ για να γίνει βαποράκι ναρκωτικών.

«Άκουσα πέντε πυροβολισμούς και κάποιον να φωνάζει: «Όχι, σταμάτα! Σταμάτα!»», λέει η φοιτήτρια Mila Poignard στην εφημερίδα The Telegraph. «Και μετά τίποτα».

Ο Chaouki, ο οποίος είχε φτάσει στη Γαλλία ως παιδί από την Αλγερία, παραμένει σε κρίσιμη κατάσταση και η αστυνομία πιστεύει ότι χτυπήθηκε από αντίπαλη συμμορία. Είναι ένας από τους τρεις νεαρούς που πυροβολήθηκαν το τελευταίο έτος, ένας εκ των οποίων πέθανε από σφαίρα στο κεφάλι.

Γνωστός στην αστυνομία με πολλαπλές ταυτότητες και επανειλημμένα φυγάς από σωφρονιστικά ιδρύματα, είναι το νέο πρόσωπο της κρίσης του ναρκοεμπορίου στη Γαλλία: οι ασυνόδευτοι αλλοδαποί ανήλικοι που χρησιμοποιούνται ως στρατιώτες των συμμοριών.

Για δεκαετίες, ο υπόκοσμος της Γκρενόμπλ ελέγχονταν από το δίκτυο «Italo-Grenoblois», αλλά ο τελευταίος του «νονός», ο 71χρονος Jean-Pierre Maldera, πυροβολήθηκε με Καλάσνικοφ τον Μάρτιο, όταν ένα αυτοκίνητο σταμάτησε δίπλα στο BMW του

Είχαν την τάση να μιλάνε

«Έχουμε δει μια μεγάλη αλλαγή», δήλωσε ο Étienne Manteaux, εισαγγελέας της Γκρενόμπλ, από το γραφείο του. Παλαιότερα, οι διακινητές χρησιμοποιούσαν Γάλλους ανηλίκους, καθώς τα άτομα κάτω των 13 ετών δεν μπορούν να διωχθούν ποινικά και τα άτομα κάτω των 18 ετών αντιμετωπίζουν ελαφρύτερες ποινές.

«Όμως, οι Γάλλοι ανήλικοι είχαν την τάση να μιλάνε. Έτσι, άρχισαν να χρησιμοποιούν αλλοδαπούς χωρίς χαρτιά. Αποτελούν εργατικό δυναμικό που μπορεί να εκμεταλλευτεί κατά βούληση. Αυτό συνιστά σχεδόν εμπορία ανθρώπων».

Τα τέλεια «κανόνια»

Ο Stéphane Dezalay, ένας εργαζόμενος σε ανθρωπιστική οργάνωση, ήταν πιο ευθύς: «Κανείς δεν τους γνωρίζει, κανείς δεν ανησυχεί για αυτούς. Είναι τέλειοι ως “κανόνια”».

Ένας νεαρός χωρίς χαρτιά, μιλώντας στην εφημερίδα The Telegraph, εξήγησε την κατάσταση: «Μου πρόσφεραν 100 ευρώ για να δουλεύω από τις 8 το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα. Απλά κάθεσαι εκεί και φωνάζεις αν έρθει η αστυνομία».

Η Μασσαλία είναι από καιρό η πρωτεύουσα των ναρκωτικών στη Γαλλία, όπου η πρόσφατη δολοφονία του 21χρονου αδελφού ενός πολιτικού ακτιβιστή ώθησε τον Εμανουέλ Μακρόν να υποσχεθεί πόλεμο κατά των ναρκωτικών.

Πίσω από την πολυτέλεια

Ωστόσο, η Γκρενόμπλ είναι ένα από τα πιο απίθανα μέρη για πρωτιά ως βίαιο κέντρο ναρκωτικών της χώρας, με περισσότερα εγκλήματα ανά κάτοικο από τη Μασσαλία (93,9 ανά 1.000 κατοίκους έναντι 73,5) και συμμορίες που χρησιμοποιούν όπλα στρατιωτικού επιπέδου.

Το 2024, σημειώθηκαν 48 πυροβολισμοί στην πόλη. Σε 15 μήνες καταγράφηκαν επτά δολοφονίες που σχετίζονταν με τα ναρκωτικά, καθώς και η δολοφονία ενός τοπικού βαρόνου κοντά στο Παρίσι.

Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή για μια πόλη που πέρυσι κατατάχθηκε πρώτη σε ποιότητα ζωής στον Δείκτη Παγκόσμιων Πόλεων της Oxford Economics. Τραμ διασχίζουν την πόλη, υπάρχουν πολλά νηπιαγωγεία και πολιτιστικές δραστηριότητες, ενώ τρία εθνικά πάρκα βρίσκονται σε κοντινή απόσταση.

Ωστόσο, φέτος κατατάχθηκε ως μία από τις δέκα πιο επικίνδυνες πόλεις της Γαλλίας.

Γκρενόμπλ – τεταμένη αντιπαράθεση μεταξύ εμπόρων ναρκωτικών και αστυνομικών

Απροκάλυπτη βία

Για δεκαετίες, ο υπόκοσμος της Γκρενόμπλ ελέγχονταν από το δίκτυο «Italo-Grenoblois», αλλά ο τελευταίος του «νονός», ο 71χρονος Jean-Pierre Maldera, πυροβολήθηκε με Καλάσνικοφ τον Μάρτιο, όταν ένα αυτοκίνητο σταμάτησε δίπλα στο BMW του.

Η δολοφονία του συνέβη εν μέσω μιας σφοδρής μάχης για τον έλεγχο των περίπου 28 σημείων διακίνησης ναρκωτικών στην ευρύτερη περιοχή της Γκρενόμπλ, τα οποία αποφέρουν έως και 10.000 ευρώ την ημέρα. «Μια νέα γενιά τοπικών αφεντικών βορειοαφρικανικής καταγωγής μάχεται για τον έλεγχο», δήλωσε ο Manteaux.

Ένοπλες επιθέσεις

Η βία γίνεται όλο και πιο απροκάλυπτη. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ένας άοπλος δημοτικός υπάλληλος πυροβολήθηκε θανάσιμα σε πλήρη μέρα, αφού αποπειράθηκε να σταματήσει έναν καταδικασμένο έμπορο ναρκωτικών που προσπαθούσε να διαφύγει μετά από ένα τροχαίο ατύχημα.

Τον Φεβρουάριο, ένας 17χρονος με κουκούλα, οπλισμένος με ένα τουφέκι, έριξε μια χειροβομβίδα σε ένα μπαρ στο Villeneuve που διευθύνεται από έναν καταδικασμένο έμπορο ναρκωτικών για φόνο, τραυματίζοντας 15 άτομα.

Ο Bruno Retailleau, υπουργός Εσωτερικών την εποχή εκείνη, χαρακτήρισε την τεχνική «πολεμική» και «άνευ προηγουμένου».

Μετά από μια περίοδο ηρεμίας από τον Απρίλιο, η τελευταία ένοπλη επίθεση υποδηλώνει ότι οι διαμάχες για την επικράτεια δεν υποχωρούν.

Ένα φυλλάδιο που μοιράζουν οι έμποροι ναρκωτικών στην περιοχή Mistral περιέχει ένα μενού με χασίς, έκσταση και κοκαΐνη που πωλούνται 50 ευρώ το γραμμάριο

Photo: The Telegraph

Το λογότυπο ενός εμπόρου

«Είναι μια μίνι-Μασσαλία», είπε ο Manteaux, «στο ότι αυτές οι φατρίες έχουν την οικονομική δύναμη να αναλάβουν την αλυσίδα εφοδιασμού, αγοράζοντας κάνναβη από το Μαρόκο και κοκαΐνη απευθείας από τα καρτέλ της Νότιας Αμερικής».

Οι διακινητές της Γκρενόμπλ, επέμεινε, «δεν είναι υποτακτικοί σε κανέναν», δεν λογοδοτούν ούτε στην αναπτυσσόμενη μαφία DZ της Μασσαλίας ούτε σε κανέναν άλλο. Πολλά αφεντικά δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό σε «μη συνεργάσιμες χώρες», ιδίως στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

«Είναι πολύ οργανωμένοι», είπε η Myriam Munoz, η τοπική επικεφαλής του συνδικάτου Alliance, δείχνοντας ένα καπέλο του μπέιζμπολ με το λογότυπο ενός εμπόρου, M38, καθώς και τσάντες, φυλλάδια και QR κωδικούς.

Το μάρκετινγκ των ναρκωτικών της Γαλλίας

Ένα φυλλάδιο που μοιράζουν οι έμποροι ναρκωτικών στην περιοχή Mistral περιέχει ένα μενού με χασίς, έκσταση και κοκαΐνη που πωλούνται 50 ευρώ το γραμμάριο, με έναν QR κωδικό που οδηγεί τους αγοραστές σε διάφορες πλατφόρμες κοινωνικών μέσων, ώστε να μπορούν να παραγγείλουν και να λάβουν παράδοση στο σπίτι.

«Δώρα, κάρτες επιβράβευσης, παράδοση στο σπίτι. Αλλά πίσω από την φιλική πρόσοψη, όταν οι νέοι χρησιμοποιούν όπλα τύπου Καλάσνικοφ στην πόλη, δεν απέχουμε πολύ από τη Βαγδάτη».

Το εμπόριο είναι τόσο απροκάλυπτο που ένα σημείο διακίνησης λειτουργεί μόλις 100 μέτρα από το αστυνομικό τμήμα στην περιοχή Alma, όπου πέρυσι πυροβολήθηκε ένας 15χρονος Τυνήσιος ανήλικος.

«Είναι μια μίνι-Μασσαλία. Αυτές οι φατρίες έχουν την οικονομική δύναμη να αναλάβουν την αλυσίδα εφοδιασμού, αγοράζοντας κάνναβη από το Μαρόκο και κοκαΐνη απευθείας από τα καρτέλ της Νότιας Αμερικής»

Photo: The Telegraph

Ο δήμαρχος κάνει τα στραβά μάτια

«Ένα βροχερό απόγευμα, ένας έφηβος στέκεται κάτω από μια κόκκινη ομπρέλα, ενώ ένας άλλος ψάχνει σε έναν θάμνο για το απόθεμά του. Περίπου δέκα συναλλαγές πραγματοποιούνται σε δέκα λεπτά» γράφει η Telegraph και συνεχίζει:

«Απέναντι βρίσκεται η φιλανθρωπική οργάνωση κατά των διακρίσεων ODTI. Ο διευθυντής της, ο 78χρονος πρώην επιθετικός του ράγκμπι Claude Jacquier, ξυλοκοπήθηκε με σιδερένιες ράβδους το 2020 επειδή προσπάθησε να εμποδίσει τους εμπόρους να καταλαμβάνουν τα διαμερίσματα που διαχειρίζεται. “Προσπάθησαν να μου σπάσουν τα πόδια”, είπε. “Αν τους είχα πιάσει, θα τους είχα σκοτώσει”».

Είναι καυστικός απέναντι στις τοπικές αρχές. «Η θέση του δημάρχου είναι ότι δεν υπάρχει πρόβλημα ναρκωτικών, κάτι που καθιστά δύσκολη την επίλυσή του».

«Η εθνική αστυνομία και οι δικαστικές αρχές – και όχι ο δήμαρχος – φέρουν το βάρος της μάχης» πρόσθεσε.

Πρόταση για έξτρα αστυνόμευση του πρώην δημάρχου

Ο δήμαρχος Éric Piolle, ο οποίος αρνήθηκε να μιλήσει στην εφημερίδα The Telegraph, είναι από καιρό διχαστικός. Όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2014, ο πολιτικός των Πρασίνων αναίρεσε την απόφαση να οπλιστεί η δημοτική αστυνομία και αντιτάχθηκε στην εγκατάσταση νέων καμερών CCTV, προτείνοντας μάλιστα να πωληθούν οι λίγες που υπήρχαν.

«Οι έμποροι τον πήραν στα σοβαρά και από τότε είναι σαν να έχει ανοίξει μπαρ», λέει οργισμένος ο πρώην δήμαρχος Alain Carignon, ο οποίος θα είναι ξανά υποψήφιος τον επόμενο Μάρτιο. Υποσχέθηκε 300 κάμερες CCTV, ένα κέντρο ελέγχου που θα λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και 150 επιπλέον δημοτικούς αστυνομικούς.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Piolle αρνήθηκε ότι η πόλη του είναι γεμάτη εγκληματικότητα. «Υπάρχει βία που συνδέεται με τους εμπόρους ναρκωτικών και την εκμετάλλευση ασυνόδευτων ανηλίκων. Αλλά αυτό δεν είναι η καθημερινή εμπειρία των κατοίκων της Γκρενόμπλ. Δεν συναντούν εμπόρους στην πόλη».

Ο Carignon σχολίασε ειρωνικά: «Δεν νομίζω ότι ζούμε στην ίδια πόλη». Είπε ότι η Γκρενόμπλ χάνει επιχειρήσεις και κατοίκους. Πολλοί κάτοικοι συμφώνησαν. «Μην μου μιλάτε για αυτόν τον δήμαρχο. Είναι καταστροφή», είπε η Christine, μια γυναίκα που φροντίζει ηλικιωμένους. «Έφτιαξε ποδηλατοδρόμους για να ευχαριστήσει τους μποέμ, αλλά αυτό είναι όλο».

Γκρενόμπλ / Wikimedia Commons

Κίνδυνος από μια αδέσποτη σφαίρα

Ο διευθυντής του παντοπωλείου Taylor Zingnani, 21 ετών, είπε: «Πριν από δέκα χρόνια, υπήρχαν μερικά σημεία διακίνησης ναρκωτικών. Τώρα είναι παντού. Θέλω να φύγω. Ο κίνδυνος από μια αδέσποτη σφαίρα είναι τρομακτικός».

Πίσω στο γραφείο του, ο εισαγγελέας Manteaux είναι αμηχανός από τις αντιρρήσεις του δημάρχου σχετικά με τις κάμερες CCTV. «Σήμερα είμαστε σχεδόν τυφλοί. Μία από τις βασικές ατομικές ελευθερίες είναι η ασφάλεια. Οι κάμερες βοηθούν στην εξιχνίαση εγκλημάτων».

Χαιρετίζει τον νέο νόμο για το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, ο οποίος προβλέπει τη δημιουργία μιας εθνικής εισαγγελίας για τα ναρκωτικά τον ερχόμενο Ιανουάριο, και επισημαίνει ότι ο αγώνας της Γαλλίας είναι μέρος μιας πολύ ευρύτερης ευρωπαϊκής κρίσης.

Η Γαλλία είναι μόνο ένα μέτωπο σε μια ακμάζουσα ευρωπαϊκή οικονομία ναρκωτικών αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, που τροφοδοτείται από μια ρεκόρ εισροή κοκαΐνης μέσω λιμανιών όπως η Αμβέρσα και το Ρότερνταμ.

Τα ίδια δίκτυα που βρίσκονται πίσω από αυτή την αύξηση τροφοδοτούν τη βία από τη Μασσαλία έως τη Γκρενόμπλ, καθιστώντας τις τοπικές διαμάχες για την επικράτεια μόνο ένα κομμάτι μιας ηπειρωτικής αγοράς ναρκωτικών.

Το «γαλλικό καρτέλ κοκαΐνης»

Ωστόσο, ο ειδικός σε θέματα μαφίας Roberto Saviano, συγγραφέας του Gomorra, λέει ότι η Γαλλία αγωνίζεται να το αντιμετωπίσει «επειδή έχει αγνοήσει το ζήτημα για 30 χρόνια».

Η Ofast, η υπηρεσία καταπολέμησης των ναρκωτικών της χώρας, εκτιμά ότι λιγότερες από δέκα μεγάλες οργανώσεις ελέγχουν πλέον σχεδόν όλες τις εισαγωγές κοκαΐνης – κάτι που οι ερευνητές περιγράφουν ως «γαλλικό καρτέλ κοκαΐνης».

«Αυτοί οι έμποροι ναρκωτικών επιδιώκουν να δημιουργήσουν μια αντικοινωνική ομάδα», δήλωσε ο Manteaux.

Επανέλαβε την προειδοποίηση του προέδρου ότι οι «αστοί» χρήστες τροφοδοτούν τη βία. «Δεν μπορούμε από τη μία να θρηνούμε τους θανάτους και από την άλλη να συνεχίζουμε να κάνουμε χρήση το βράδυ μετά τη δουλειά».

Ο Piolle έκανε παρόμοιες δηλώσεις σε συνέδριο δημάρχων, ζητώντας τη νομιμοποίηση της κάνναβης και προειδοποιώντας ότι η αστυνομία «αποστραγγίζει τη θάλασσα με ένα κουταλάκι του γλυκού».

Ο Manteaux δήλωσε ότι σκοπεύει να στοχεύσει τους φοιτητές της Γκρενόμπλ και τους εύπορους μηχανικούς πράσινης τεχνολογίας που αγοράζουν κοκαΐνη, υποχρεώνοντας τους παραβάτες να παρακολουθήσουν προγράμματα αποκατάστασης.

Προειδοποίησε επίσης τα χιονοδρομικά κέντρα ότι δεν θα τους επιτρέψει να γίνουν «τυφλά σημεία» για σκόνη διαφορετικής φύσης. Οι παραβάτες αντιμετωπίζουν πρόστιμο 200 ευρώ και φυλάκιση έως ενός έτους.

«Λέω στους Βρετανούς φίλους μας: απολαύστε τις πίστες μας. Αλλά μην αγοράζετε ναρκωτικά, γιατί θα σας κυνηγήσουμε».

*Με στοιχεία από telegraph.co.uk