ενημέρωση 7:06, 20 October, 2025

Βαρουφάκης - Αναδιάρθρωση χρέους και «πράσινο» ομόλογο

Στη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα, προκειμένου να επιτύχει πραγματική ανάπτυξη ανέλυσε ο γραμματέας του ΜέΡΑ25 Γιάνης Βαρουφάκης.

Μιλώντας σήμερα (Σάββατο) σε φόρουμ που διοργανώνει ο Δήμος της Σπάρτης σε συνεργασία με το International Chamber of Commerce με θέμα «Κοιτώντας μπροστά: Μπορούμε να ξεπεράσουμε το 4% σε ρυθμούς ανάπτυξης;», ο πρώην υπουργός Οικονομικών υποστήριξε καταρχάς πως η ελληνική οικονομία παραμένει στον αστερισμό της απο-επένδυσης, λόγω μη βιώσιμων χρεών και της υφεσιακής δημοσιονομικής πολιτικής που αυτά γεννούν. 

Επίσης, τόνισε ότι το ποσοστό της μεγέθυνσης του ΑΕΠ έχει πολύ μικρότερη σημασία από την πραγματική ανάπτυξη που κρύβεται πίσω του. Διαφωνώντας πλήρως με τις κυβερνητικές διακηρύξεις για ανάπτυξη 4%, επισήμανε ότι την τελευταία φορά που η χώρα έπιασε ρυθμούς μεγέθυνσης του εθνικού εισοδήματος πάνω από 4% ήταν λίγο πριν το κραχ του 2008, το οποίο πυροδότησε την τετραπλή χρεοκοπία (κράτος, τράπεζες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά) στης οποίας τα δίχτυα είναι ακόμα καθηλωμένη η ελληνική κοινωνία. Όπως τόνισε, επρόκειτο για μη βιώσιμη μεγέθυνση, χωρίς παράλληλη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, βασισμένη σε μη βιώσιμα δάνεια — κυρίως από γαλλογερμανικές τράπεζες των οποίων η πτώχευση, μετά το κραχ της Wall Street, νομοτελειακά παρέσυρε στην κατάρρευση την υπερχρεωμένη ελληνική οικονομία.

Δήλωσε ότι ο στόχος του 4% ήταν προεκλογικό πυροτέχνημα της Νέας Δημοκρατίας, όμως δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Όπως σημείωσε, το ζητούμενο είναι μια μεγέθυνση που να αντανακλά όχι φούσκες, όπως στο παρελθόν, αλλά πραγματική ανάπτυξη: μια μεγέθυνση, δηλαδή, οικονομικά, οικολογικά, και, ναι, πολιτιστικά βιώσιμη.

Σύμφωνα με τον Γραμματέα του ΜέΡΑ 25, δύο είναι τα μακροοικονομικά προαπαιτούμενα για την ανάπτυξη:

  • Αναδιάρθρωση χρεών στη βάση των ανταλλαγών χρέους (debtswaps) που καθιστούν τους δανειστές του κράτους συνεταίρους στην ανάπτυξη (debt-equitytransfer), τέλος πια στις επιμηκύνσεις δημόσιου και στις πωλήσεις των κόκκινων δανείων και της περαιτέρω ρευστοποίησης περιουσιών (δημόσιας και ιδιωτικής)
  •  Το άθροισμα του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και του πρωτογενούς πλεονάσματος ισούται, εξ ορισμού, με τις μη επενδυόμενες αποταμιεύσεις. Αντί αυτή η ταυτότητα να διατηρείται, λόγω «φιξαρισμένου» από την τρόικα πρωτογενούς, με τις αυξομειώσεις του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, να διατηρείται με αυξομειώσεις του πρωτογενούς υπό συνθήκες μειούμενου ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και εξάλειψης - ή και αντιστροφής του πρόσημου - των μη επενδυόμενων αποταμιεύσεων.

Ο κ. Βαρουφάκης υποστήριξε πως, αντί η Αθήνα να ζητά ένταξη των ελληνικών κρατικών ομολόγων στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) , θα πρέπει να ζητά:

⇒ την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους μας (ώστε να μειωθούν τα πρωτογενή).

⇒ την έκδοση «πράσινου» ομόλογου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για χώρες όπως η Ελλάδα, το οποίο μπορεί (και θα θέλει) να στηρίξει στις δευτερογενείς αγορές η ΕΚΤ — με στόχο πάντα τη χρηματοδότηση των εγχώριων επενδύσεων που θα φέρουν ξένες επενδύσεις.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΜέΡΑ25, αντί να προσβλέπουμε, επιστρέφοντας στη δεκαετία του 50, στην οικοδομή, την τσιμεντοποίηση, τα καζίνο και τα ορυκτά καύσιμα, πρέπει να αναδείξουμε τη χώρα κέντρο ενός διεθνούς δικτύου ανανεώσιμης ενέργειας, με την ισότιμη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στην ιδιοκτησία και διαχείρισή του.

Βαρουφάκης - "άφησες τον καρχαρία να γευτεί το αίμα σου..."

Επρόκειτο για ένα από τα βασικά αιτήματα που ζητούσε να αλλάξει, την περίοδο που διαπραγματευόταν ως υπουργός Οικονομικών τη συμφωνία για την Ελλάδα, το πρώτο εξάμηνο του 2015.

Έτσι λοιπόν τώρα που ανακοινώθηκε το πρωτογενές πλεόνασμα του 4%, ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν θα μπορούσε να μη σχολιάσει κάτι. Για την ακρίβεια κάτι που έχει γράψει στο βιβλίο του «Ανίκητοι Ηττημένοι» σχετικά με το τι σημαίνουν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για την οικονομία και συγκεκριμένα για την ελληνική οικονομία.

Τότε, το 2015, ο Γιάνης Βαρουφάκης έθετε επιτακτικά την ανάγκη να μειωθεί ο στόχος από το 3% στο 1,5%, κάτι για το οποίο είχε ξεκάθαρη διαφωνία με τον Γιώργο Χουλιαράκη.

Το καθεστώς της διαρκώς εντεινόμενης λιτότητας καθιστούσε μάταιο το όποιο πλεόνασμα άνω του 2%, κάτι για το οποίο ο συγγραφέας του «Ανίκητοι Ηττημένοι» είχε γράψει χαρακτηριστικά σε έναν διάλογό του με τον Αλέξη Τσίπρα:

«Αλήθεια πιστεύεις πως μπορείς να ανακαλέσεις την τεράστια λιτότητα που μόλις τους παραχώρησες; Άφησες τον καρχαρία να γευτεί το αίμα σου, τα σαγόνια του έχουν κλείσει γύρω από το μπράτσο σου και τώρα πιστεύεις ότι μπορείς να το τραβήξεις πίσω γιατί δεν υπάρχει καμία συμφωνία μέχρι να συμφωνηθούν όλα;»

  • Κατηγορία BLOGS

Βαρουφάκης - "Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, ούτε τη γνώμη άλλαξε ούτε την κεφαλή του"

Tο τελευταίο διάστημα, μετά την έκδοση του βιβλίο του «Ενήλικες στο Δωμάτιο», η Νέα Δημοκρατία έχει χρησιμοποιήσει επανειλημμένα τις απόψεις και θέσεις του Γιάνη Βαρουφάκη για να δώσει βάση στο αντιπολιτευτικό της αφήγημα σχετικά με τη διαπραγμάτευση του 2015.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του, στο οποίο παρουσιάζει την προσωπική του ματιά στα γεγονότα εκείνης της περιόδου, «κατέκλυσαν» τον αντιπολιτευόμενο Τύπο και αποτέλεσαν τη βάση μιας συγχρονισμένης επίθεσης, που στόχο είχε τη διαμόρφωση και την ανάδειξη της γαλάζιας ατζέντας στην κεντρική πολιτική σκηνή. Μάλιστα ο πρώην υπουργός Οικονομικών, μέσα στον κουρνιαχτό, «κατακεραύνωνε», από τη δική του σκοπιά, την κυβέρνηση και προσωπικά τον πρωθυπουργό που «συνθηκολόγησαν» αντί να ακολουθήσουν τα σχέδιά του για οριστική ρήξη και παράλληλο νόμισμα.

Σήμερα, ο Γιάνης Βαρουφάκης επανέρχεται στο θέμα «όχι» για να ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση, θέλοντας να «απαγκιστρωθεί» από αυτή την «απρόσμενη», ομολογουμένως, χρησιμοποίησή του από την αξιωματική αντιπολίτευση. Ο επικεφαλής του κινήματος DiEM25, με άρθρο του στην Εφημερίδα των Συντακτών, εξαπολύει επίθεση στη ΝΔ, κατηγορώντας την για «αχαλίνωτο ρεβανσισμό και τη ροπή προς τον ολοκληρωτισμό». «Η χρεοκοπία του κράτους μας, που ξέσπασε σαν πυρκαγιά το 2010 και μαίνεται ακόμα, άλλαξε τα πάντα στην Ελλάδα. Εκτός από ένα: τη Δεξιά, και συγκεκριμένα τον αχαλίνωτο ρεβανσισμό της Νέας Δημοκρατίας και τη ροπή της προς τον ολοκληρωτισμό», τονίζει χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος στον σημερινό πρόεδρο της ΝΔ γράφει μεταξύ άλλων: «Θυμάμαι τον τότε πρέσβη της Ελλάδας στο Παρίσι να μου διηγείται, επί υπουργίας μου, τη σκηνή που το 2014 ο νυν αρχηγός του κόμματος, υπουργός της κυβέρνησης Σαμαρά τότε, καθόταν μετά τα μεσάνυκτα έξω από το δωμάτιο του ξενοδοχείου τού αρχιτροϊκανού Ντέκλαν Κοστέλο περιμένοντας πότε θα τον δεχθεί. Οποιος υπουργός έχει αποδεχθεί τέτοιον εξευτελισμό είναι λογικό να θυμώνει με πολιτικούς του αντιπάλους που πείθουν την πλειονότητα των Ελλήνων ότι υπάρχει εναλλακτική, ότι άλλο πράγμα η ικεσία και άλλο η διαπραγμάτευση».

«Ως αυτόκλητος υπερασπιστής της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας, την οποία ταυτίζει με την υποταγή στην τρόικα και την απαγόρευση της υπέρβασης από την ικεσία στη διαπραγμάτευση, η Νέα Δημοκρατία επιστρέφει στην προϊστορία των στρατοδικείων και ειδικών δικαστηρίων για να δικάσει όποιον τόλμησε να μπει, όπως το 2015, στις αίθουσες των Βρυξελλών έχοντας εκπονήσει αυτά τα τρία σχέδια. Η στρατηγική τους επιλογή είναι: συλλάβετε τον Βαρουφάκη, που ακόμα και σήμερα υπεραμύνεται των σχέδιων αυτών, με απώτερο στόχο να καθίσουν στο διπλανό εδώλιο τον Τσίπρα, ο οποίος μπορεί μεν να υπέγραψε τη «δήλωση μετανοίας», αποποιούμενος τα τρία σχέδια της διαπραγμάτευσης, αλλά, από την άλλη: (α) πρέπει να τιμωρηθεί επειδή τόλμησε, έστω και για μερικούς μήνες, να διανοηθεί τη διαπραγμάτευση και (β) δεν έχει ακόμα παραδώσει τα κλειδιά του Μαξί- μου στους ‘ιδιοκτήτες της Ελλάδας’».

«Ανεξάρτητα από τις μεγάλες μας διαφωνίες (σημ: με την κυβέρνηση), η Νέα Δημοκρατία πρέπει να κατανοήσει ότι η εναγώνια προσπάθειά της να ποινικοποιήσει τη διαπραγμάτευση των πρώτων μηνών του 2015 θα βρει όλους μας μπροστά της. Κι αυτό επειδή το διακύβευμα αφορά κάτι το πολύ σημαντικό, κάτι που ξεπερνά τις αντιθέσεις μας ή τα γεγονότα του 2015: τον ολοκληρωτισμό της Δεξιάς που, αντί να υποχωρεί στο Μνημονιστάν μας, ενισχύεται από τη συνεχιζόμενη, γενικευμένη πτώχευση».

Ακολουθεί ολόκληρο το άρθρο:

«Η χρεοκοπία του κράτους μας, που ξέσπασε σαν πυρκαγιά το 2010 και μαίνεται ακόμα, άλλαξε τα πάντα στην Ελλάδα. Εκτός από ένα: τη Δεξιά, και συγκεκριμένα τον αχαλίνωτο ρεβανσισμό της Νέας Δημοκρατίας και τη ροπή της προς τον ολοκληρωτισμό.

Η παράταξη που πριν από τη χούντα θεωρούσε τα στρατοδικεία ορθό και σώφρονα μηχανισμό «διαχείρισης» των πολιτικών της αντιπάλων, το κόμμα που στη Μεταπολίτευση τρομοκρατούσε τον λαό ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου οικοδομούσε αριστερή χούντα (και που έστησε ειδικό δικαστήριο για να τον φυλακίσει το 1989) έχει πραγματικά μακρά παράδοση στον ολοκληρωτισμό, τον οποίο σταθερά προσπαθεί να παρουσιάσει ως τη μετριοπαθή υπεράσπιση του δημοκρατικού καθεστώτος.

Κάποιοι ήλπιζαν ότι η κατάρρευση του μεταπολιτευτικού κοινωνικο-οικονομικού μοντέλου, στο πλαίσιο της γενικότερης δίνης της κρίσης της ευρωζώνης, ίσως άλλαζε και τη Νέα Δημοκρατία. Φευ, πού τέτοια τύχη! Η μεγάλη «σταθερά», ο θεμέλιος λίθος που κρατά το συγκεκριμένο κόμμα γειωμένο πολιτικά, είναι η φράση που χρησιμοποίησε (μάλλον απερίσκεπτα, εν τη ρήμη του λόγου, αλλά με απόλυτη ειλικρίνεια) ο ιδιοκτήτης της «Καθημερινής» και του ΣΚΑΪ, εφοπλιστής, κ. Αλαφούζος στο ντοκιμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου «ΑΓΟΡΑ! Από τη Δημοκρατία στην Αγορά» (2014): «Εμείς οι ιδιοκτήτες της Ελλάδας...», είχε πει, αναφερόμενος στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα επί της χώρας που θεωρεί ότι δικαιωματικά έχει η ολιγαρχία, την οποία η Νέα Δημοκρατία προσπαθεί να εκφράζει πολιτικά.

Το νέο καθεστώς χρεοδουλοπαροικίας της χώρας, στο οποίο περιήλθε η Ελλάδα από το πρώτο Μνημόνιο, δημιούργησε μεγάλες προσδοκίες αλλά και μέγα άγχος στη Νέα Δημοκρατία. Μετά το σύντομο αντιμνημονιακό φλερτ του Αντώνη Σαμαρά, και την καθίζηση του Γιώργου Παπανδρέου και του ΠΑΣΟΚ, το κόμμα της Δεξιάς είδε στο Μνημόνιο την ευκαιρία να αυτοεπιβληθεί ως ο πιστός εντολοδόχος της τρόικας και ο αποτελεσματικός διαχειριστής των διατάξεών του. Ομως, παράλληλα, τα εξυπνότερα στελέχη του έβλεπαν το αδιέξοδο να έρχεται: Ο κ. Σαμαράς υποσχόταν, καθ’ όλο το 2014, ότι και (α) δεν θα δεχόταν νέο μνημονιακό δάνειο και (β) δεν θα ζητούσε αναδιάρθρωση χρέους. Αυτές οι δύο υποσχέσεις όμως παραβίαζαν τους κανόνες της αριθμητικής καθώς, μόνο για το 2015, έλειπαν τουλάχιστον 15 δισ. (ακόμα κι αν έκλεινε την αξιολόγηση του Δεκεμβρίου του 2014, την οποία η κυβέρνηση Σαμαρά ποτέ δεν έκλεισε).

Οταν άρχισε να διαφαίνεται η εκλογική ήττα στην οποία οδηγούσε τη Νέα Δημοκρατία η απλή αριθμητική του Μνημονίου, ξάφνου ήταν σαν να έχουμε επιστρέψει στην κινδυνολογία του 1980. Με μια διαφορά, προς το χειρότερο: η κυβέρνηση Σαμαρά επένδυσε (κάτι που ο Γεώργιος Ράλλης ποτέ δεν θα έκανε τότε) στο αφήγημα: «Αν δεν εκλεγούμε, την επομένη Δευτέρα οι τράπεζες θα είναι κλειστές».
Πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας μια κυβέρνηση επενδύει στην κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, και μάλιστα σε συνεργασία με τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, τον οποίο εκείνη είχε διορίσει προ μηνών, και βεβαίως με την τρόικα - μια ανίερη συμμαχία εναντίον της επικείμενης δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης.

Ας δούμε προσεκτικά, και πέραν των επιφαινομένων, το αφήγημα της Νέας Δημοκρατίας από τότε έως σήμερα:

• Ο ελληνικός λαός είναι ένοχος, εν τη μωρία του.

• Ενας λαός-νήπιο τιμωρείται από έναν αυστηρό αλλά δίκαιο γονέα (την τρόικα) και, έτσι, το μόνο που δικαιούται να κάνει είναι να αιτείται μια πιο επιεική τιμωρία.

• Η Νέα Δημοκρατία είναι η παράταξη που κατέθετε υπεύθυνα και αποτελεσματικά τα αιτήματα του λαού-ικέτη.

• Ξάφνου, ο ανόητος λαός αποφάσισε να εμπιστευτεί ένα κόμμα, τον ΣΥΡΙΖΑ, που του είπε κάτι «παρανοϊκό»: ότι πρέπει να διανοηθεί πως υπάρχει εναλλακτική, ότι μπορεί και πρέπει να απαιτήσει τη μεταμόρφωσή του από ικέτη-νήπιο σε ώριμο λαό που διαπραγματεύεται (αντί να ικετεύει για) τη διαμόρφωση πολιτικών που τερματίζουν την άσκοπη, ατέρμονη, μισανθρωπική τιμωρία του.

Οπως στο παρελθόν, έτσι και τώρα, η Δεξιά δεν μπόρεσε να αντισταθεί στις ιστορικές της καταβολές. Την ώρα που ο ελληνικός λαός σύσσωμος έλεγε «ΟΧΙ» στην τρόικα, η Νέα Δημοκρατία συσστρατεύτηκε, άνευ παραμικρού ενδοιασμού, με τους δανειστές. Οπως έγραφα στην «Εφ.Συν.» σε άρθρο τιτλοφορούμενο «Η Νέα Δημοκρατία που χρειαζόμαστε» (31/10/2016), μια πατριωτική Νέα Δημοκρατία, τότε που ο Γερούν Ντάισελμπλουμ με επισκέφτηκε τρεις μέρες μετά την ανάληψη του υπουργείου Οικονομικών για να με απειλήσει με κλείσιμο των τραπεζών, αν δεν υποσχόμουν ότι θα αγνοήσω τη λαϊκή εντολή για αναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου, και δη του μη βιώσιμου χρέους, θα έβγαζε την εξής ανακοίνωση: «Διαφωνούμε με τη νέα κυβέρνηση εντονότατα. Κρίνουμε ότι πρέπει να αποδεχθεί τις βασικές παραμέτρους του 2ου Μνημονίου και να μην επιδιώξει αντιπαράθεση με την τρόικα, όπως επιχειρηματολογήσαμε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Ομως δεν θα επιτρέψουμε στον πρόεδρο του Eurogroup να απειλεί τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση με κλείσιμο των τραπεζών της χώρας επειδή εκείνη εφαρμόζει τη λαϊκή εντολή που έλαβε».

Αντ’ αυτού, η Νέα Δημοκρατία προέβη στη στρατηγική επιλογή της ποινικοποίησης της διαπραγμάτευσης και της τακτικής «Βάστα, Γερούν!» κόντρα στους «λαοπλάνους» που «παρασύρουν» τον λαό στην άποψη ότι δικαιούται να πει «ΟΧΙ» στους νέους Μέτερνιχ.

Από μια μεριά, κατανοώ την ψυχολογική διαδικασία που οδηγεί στη στάση της Νέας Δημοκρατίας. Θυμάμαι τον τότε πρέσβη της Ελλάδας στο Παρίσι να μου διηγείται, επί υπουργίας μου, τη σκηνή που το 2014 ο νυν αρχηγός του κόμματος, υπουργός της κυβέρνησης Σαμαρά τότε, καθόταν μετά τα μεσάνυκτα έξω από το δωμάτιο του ξενοδοχείου τού αρχιτροϊκανού Ντέκλαν Κοστέλο περιμένοντας πότε θα τον δεχθεί. Οποιος υπουργός έχει αποδεχθεί τέτοιον εξευτελισμό είναι λογικό να θυμώνει με πολιτικούς του αντιπάλους που πείθουν την πλειονότητα των Ελλήνων ότι υπάρχει εναλλακτική, ότι άλλο πράγμα η ικεσία και άλλο η διαπραγμάτευση.

Η δαιμονοποίηση της διαπραγμάτευσης που υπερβαίνει την ικεσία σημαίνει βέβαια δαιμονοποίηση των τριών σχεδίων που πρέπει να έχει κανείς πριν μπει στην αίθουσα των διαπραγματεύσεων για να διαπραγματευτεί:

1. Σχέδιο με εποικοδομητικές, λελογισμένες, μετριοπαθείς προτάσεις (των οποίων
η εφαρμογή θα φέρει το τέλος της σκοτοδίνης).

2. Σχέδιο για το πώς αντιδράς ώστε να αποφευχθεί τόσο η συνθηκολόγησή σου όσο και η ρήξη, όταν η τρόικα αρνηθεί να συζητήσει καν τις προτάσεις σου, απειλώντας μάλιστα με ρήξη (ιδίως με κλείσιμο τραπεζών).

3. Σχέδιο σε περίπτωση που η ρήξη συμβεί για οποιονδήποτε λόγο.

Ως αυτόκλητος υπερασπιστής της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας, την οποία ταυτίζει με την υποταγή στην τρόικα και την απαγόρευση της υπέρβασης από την ικεσία στη διαπραγμάτευση, η Νέα Δημοκρατία επιστρέφει στην προϊστορία των στρατοδικείων και ειδικών δικαστηρίων για να δικάσει όποιον τόλμησε να μπει, όπως το 2015, στις αίθουσες των Βρυξελλών έχοντας εκπονήσει αυτά τα τρία σχέδια. Η στρατηγική τους επιλογή είναι: συλλάβετε τον Βαρουφάκη, που ακόμα και σήμερα υπεραμύνεται των σχέδιων αυτών, με απώτερο στόχο να καθίσουν στο διπλανό εδώλιο τον Τσίπρα, ο οποίος μπορεί μεν να υπέγραψε τη «δήλωση μετανοίας», αποποιούμενος τα τρία σχέδια της διαπραγμάτευσης, αλλά, από την άλλη: (α) πρέπει να τιμωρηθεί επειδή τόλμησε, έστω και για μερικούς μήνες, να διανοηθεί τη διαπραγμάτευση και (β) δεν έχει ακόμα παραδώσει τα κλειδιά του Μαξίμου στους «ιδιοκτήτες της Ελλάδας».

Μέσα στο πλαίσιο του παραδοσιακού της ρεβανσισμού, και της προσπάθειας να ποινικοποιήσει τη διαπραγμάτευση των πρώτων μηνών του 2015, ακολουθώντας την παράδοση της κλασικής ελληνικής Δεξιάς, η Νέα Δημοκρατία παρουσιάζει τη σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ως μια εθνικο-λαϊκή χούντα, που πασχίζει να φιμώσει την αντίθετη άποψη. Οπως επισημαίνει ο Δημήτρης Σκλήρης σε εκτενές του άρθρο με τίτλο «Αντιστασιακός Διαφωτισμός» (βλ. ΖΗΝ, ThePressProject), αυτές τις κατηγορίες οι κυρίες και οι κύριοι της Νέας Δημοκρατίας τις εξαπολύουν την ώρα που υπόσχονται...
Ειδικά Δικαστήρια για εμένα, στα οποία ευελπιστούν να σύρουν, από δίπλα, και τον Αλέξη Τσίπρα!

Οπως είναι γνωστό τοις πάσι, οι δρόμοι μας με τον πρωθυπουργό και άλλους συντρόφους έχουν χωρίσει αμετάκλητα. Το DiEM25 έχει κατακεραυνώσει την κυβερνητική άποψη ότι μετά τη συνθηκολόγηση έρχεται, οσονούπω, η έξοδος από τα μνημόνια – κι έχει εξαγγείλει τη θέση ότι οι τομές-προαπαιτούμενα για απόδραση από την κρίση πρέπει να εφαρμοστούν χωρίς καμία διαπραγμάτευση, χωρίς καμία πρότερη έγκριση από το Eurogroup ή την τρόικα.

Ομως, ανεξάρτητα από τις μεγάλες μας διαφωνίες, η Νέα Δημοκρατία πρέπει να κατανοήσει ότι η εναγώνια προσπάθειά της να ποινικοποιήσει τη διαπραγμάτευση των πρώτων μηνών του 2015 θα βρει όλους μας μπροστά της. Κι αυτό επειδή το διακύβευμα αφορά κάτι το πολύ σημαντικό, κάτι που ξεπερνά τις αντιθέσεις μας ή τα γεγονότα του 2015: τον ολοκληρωτισμό της Δεξιάς που, αντί να υποχωρεί στο Μνημονιστάν μας, ενισχύεται από τη συνεχιζόμενη, γενικευμένη πτώχευση». 

  • Κατηγορία BLOGS

Βαρουφάκης - "Ανήλικοι στο δωμάτιο"

Η ιλαροτραγωδία της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα με τα μάτια του Βαρουφάκη - Στήλη άλατος μένει όποιος διαβάζει το νέο βιβλίο του άλλοτε υπουργού Οικονομικών με τίτλο «Ενήλικοι στο δωμάτιο» - Απίστευτοι διάλογοι με τον Τσίπρα, τι γράφει για Δραγασάκη, Στουρνάρα, Σταθάκη, Παππά, Τσακαλώτο και Καμμένο

Στήλη άλατος μένει όποιος διαβάσει το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη «Adults in the Room - My Battle With Europe's Deep Establishment» (Ενήλικοι στο δωμάτιο - Η μάχη μου με το βαθύ κατεστημένο της Ευρώπης και της Αμερικής). Το βιβλίο διαφημίζεται ως το νούμερο 1 best seller από τους «Sunday Times». Ακόμη δεν έχει μεταφραστεί στην Ελλάδα, αλλά η ανάγνωσή του δεν μπορεί να έχει την ίδια επίδραση στους ξένους και στους Ελληνες που έζησαν στο πετσί τους τις συνέπειες της «σκληρής διαπραγμάτευσης» του 2015. 

Δεν είναι τα γεγονότα ούτε η πομπώδης αφήγηση του Βαρουφάκη, ο οποίος γράφει ένα έπος για την προδομένη «ελληνική άνοιξη» στην οποία με υπερηφάνεια συμμετείχε, που κάνουν την τρίχα του αναγνώστη να σηκώνεται. 

Είναι οι εσώτερες σκέψεις και η αποκάλυψη της νοοτροπίας του Αλέξη Τσίπρα, του Νίκου Παππά και της υπόλοιπης ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, πλεγμένες εδώ κι εκεί στον καμβά της μεγάλης αφήγησης, οι οποίες διεκδικούν επίμονα τη δική τους θέση τους στην Ιστορία.

Αν το βιβλίο διαβαστεί ορθόδοξα, από την αρχή προς το τέλος, ακολουθεί τον μίτο του Βαρουφάκη στον λαβύρινθο του ευρωπαϊκού και του αμερικανικού κατεστημένου. Οποιος το διαβάσει ανάποδα βγάζει τα συμπεράσματά του για τη μεγάλη χίμαιρα, τον απροκάλυπτο κυνισμό και την ασυγχώρητη επιπολαιότητα, την κουτοπονηριά και τους φραξιονισμούς της κυβέρνησης που οδήγησε τη χώρα σε μια αδιανόητη περιπέτεια το 2015.    

Κανένα κεφάλαιο του βιβλίου δεν έχει τόση αξία όση οι σελίδες στις οποίες ο Βαρουφάκης διηγείται την τελευταία συνάντησή του με τον κ. Τσίπρα, στο Μέγαρο Μαξίμου, το βράδυ του δημοψηφίσματος.  
 
«Στη 1.30 π.μ. μπήκα στο γραφείο του. Με κοίταξε και μου είπε: "Τα κάναμε σαλάτα"». Ο Βαρουφάκης διαφώνησε, παραδέχθηκε ότι έγιναν πολλά λάθη αλλά μια νύχτα σαν εκείνη θα έπρεπε να πανηγυρίζουν το 62% του «Οχι». Ο Τσίπρας τον ρώτησε αν θα τον πείραζε να παρευρίσκεται στη συζήτηση και ο Δημήτρης Τζανακόπουλος. «Οχι, τον θέλω κι εγώ ως μάρτυρα» απάντησε, γιατί όπως γράφει κατάλαβε ότι αυτή δεν θα ήταν μια απλή συζήτηση.
 
«Με ρώτησε αν θα άνοιγαν σύντομα οι τράπεζες - αναζητώντας δικαιολογίες για τη συνθηκολόγησή του».  Ο Βαρουφάκης έκανε πως δεν καταλάβαινε και του πρότεινε για πολλοστή φορά να ξεκινήσουν την έκδοση ηλεκτρονικών IOUs στη βάση μελλοντικών τόκων και να «κουρέψουν» τα ομόλογα SMP του Ντράγκι.   

Ο Τσίπρας «προσποιήθηκε ότι άκουγε εντυπωσιασμένος» και ο Βαρουφάκης συνέχισε να αναλύει την κατάσταση. «Ή ενεργοποιείς το σχέδιό μας ή παραδίνεσαι» είπε στον Πρωθυπουργό. Συνέχισαν να μιλούν για αρκετή ώρα χωρίς να καταλήγουν κάπου. «Στο τέλος τον ρώτησα ευθέως αν θα τιμούσε το "Οχι". Η απάντηση ήταν αόριστη αλλά η κατεύθυνση που είχε πάρει καθαρή: παράδοση άνευ όρων».     

Κατόπιν ο Τσίπρας τού είπε: «Κοίταξε, Γιάνη. Οι προβλέψεις σου ήταν σωστές. Αλλά να ποιο είναι το πρόβλημα. Αν άλλες κυβερνήσεις έδιναν αυτά που έδωσα εγώ, η τρόικα θα είχε κλείσει τη συμφωνία. Τους έδωσα περισσότερα από όσα τούς έδωσε ποτέ ο Σαμαράς και ακόμη θέλουν να με τιμωρήσουν, όπως είχες πει. Ας δούμε το θέμα κατάματα. Δεν θέλουν να δώσουν συμφωνία ούτε σε εσένα ούτε σε εμένα... Με το 62% εμένα δεν μπορούν να με αγγίξουν. Εσένα μπορούν να σε καταστρέψουν». Ο Βαρουφάκης παραθέτει εκτενώς την άποψή του ότι έπρεπε να τιμήσουν τον κόσμο του «Οχι» και επέμεινε στην ενεργοποίηση του σχεδίου του.
 
«Εκείνη τη στιγμή ο Αλέξης μού εκμυστηρεύθηκε κάτι που δεν το περίμενα. Μου είπε ότι φοβόταν να μην πάμε στου Γουδή, αν επιμέναμε. (...) Μετά υπαινίχθηκε ότι ετοιμαζόταν κάτι σαν πραξικόπημα και ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Στουρνάρας και οι μυστικές υπηρεσίες ήταν σε συναγερμό».

Η πιο ηλίθια ιδέα

Υστερα η συζήτηση άλλαξε ξανά θέμα. «Ο Αλέξης μού είπε ότι ο Δραγασάκης προσπαθούσε να τον πείσει να απαλλαγεί από εμένα, την Αριστερή Πλατφόρμα και τον Καμμένο και να φτιάξει κυβέρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ, το ΠαΣοΚ και το Ποτάμι. Και τον διαβεβαίωνε ότι μόλις έκλεινε η συμφωνία με την τρόικα θα μπορούσε να απαλλαχθεί  από τα τρία κόμματα και να με επαναφέρει. Του είπα ότι αυτή ήταν η πιο ηλίθια ιδέα που είχα ακούσει. Χαμογέλασε και χρησιμοποίησε μια έκφραση για τον Δραγασάκη η οποία δεν μπορεί να μεταφερθεί». 

Ο Τσίπρας συνέχισε: «Υπάρχει όμως κάτι στην ιδέα να προχωρήσουμε με δύο τρόπους, έναν δημόσιο και έναν κρυφό. Δημοσίως να προσεγγίσουμε τους δανειστές με έναν δεξιό τρόπο, ότι τώρα είμαστε "τα καλά παιδιά", και ταυτόχρονα, στο παρασκήνιο, να ετοιμάζουμε την αντεπίθεσή μας».

Αυτό το διπλό παιχνίδι έπαιξε ο Τσίπρας το καλοκαίρι του 2015 με την αντιπολίτευση, της οποίας τη συναίνεση απέσπασε για να κλείσει η συμφωνία με τους εταίρους. Και ενώ διαβεβαίωσε τους πολιτικούς αρχηγούς ότι δεν θα πάει σε εκλογές, αθέτησε τον λόγο του και τον Αύγουστο προκήρυξε αιφνιδιαστικά πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.     
Ο Βαρουφάκης τού είπε ότι είναι μια κακή ιδέα και τον ρώτησε τι θα κάνει τώρα που παραδόθηκε. Ανασχηματισμό, του απάντησε ο Τσίπρας και τον ρώτησε ποιον θα σκεφτόταν για αντικαταστάτη του. «Ηξερα ότι είχε συμφωνήσει με τον επόμενο υπουργό Οικονομικών αλλά έπαιξα το παιχνίδι και του πρότεινα τον Ευκλείδη (τον οποίο προσφέρθηκα να πείσω κι εκείνος υποκρίθηκε ότι ήθελε να το σκεφθεί)». 

Ο Τσίπρας τού πρότεινε να μετακινηθεί στο υπουργείο Οικονομίας. «Και ο Σταθάκης;» ρώτησα. «Θα χαρώ να μην τον ξαναδώ μπροστά μου. Ασ' τον να χαθεί στα μετόπισθεν της Βουλής». Ο Βαρουφάκης τού απάντησε ότι δεν ενδιαφέρεται, ότι ζει και αναπνέει για την αναδιάρθρωση του χρέους και ότι αφού εγκατέλειψαν αυτόν τον στόχο δεν είχε λόγο να είναι υπουργός. 

«Μπορείς να διαλέξεις άλλο υπουργείο, όπως το υπουργείο Πολιτισμού που εσύ και η Δανάη το ξέρετε τόσο καλά». Αφού αρνήθηκε και αυτή την προσφορά, ο Βαρουφάκης επέστρεψε στο σπίτι του, διηγήθηκε τα πάντα «στη Δανάη και στην κάμερά της», κοιμήθηκε για κάνα-δυο ώρες και έπειτα έγραψε την έβδομη και τελευταία επιστολή παραίτησής του, ανακοινώνοντας στο blog του: «Minister no more».        

Αυτή, ασφαλώς, είναι η προσωπική του εκδοχή των γεγονότων. Διακρίνεται όμως ένα μοτίβο σκέψης και συμπεριφοράς των ενδιαιτούντων στο Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο έχει εκδηλωθεί και σε άλλες περιπτώσεις. Από την άλλη πλευρά, ο Βαρουφάκης γράφει παρεμπιπτόντως Ιστορία, κυρίως ενδιαφέρεται να προβάλει τις απόψεις του και να δικαιολογήσει τις ενέργειές του. Παρουσιάζεται ως το θύμα συνωμοσίας του κατεστημένου και των συντρόφων που πρόδωσαν τον αγώνα απελευθέρωσης από το «Bailoutistan», απορρίπτοντας το σχέδιο απόδρασης από τη «φυλακή των δανειστών». 

Ούτε μια στιγμή δεν αναρωτιέται αν έκανε λάθος, γιατί απομονώθηκε από τους υπόλοιπους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης, αν η διαπραγματευτική του στρατηγική προκάλεσε ζημιά στη χώρα. Εκείνος είχε δίκιο στα πάντα και οι άλλοι πάντα άδικο. Το δραματικό πρώτο εξάμηνο του 2015 φιλτράρεται μέσα από ένα υπετροφικό «εγώ», το οποίο δεν επιτρέπει στον συγγραφέα να εστιάσει στο δράμα της χώρας, αλλά τον ωθεί να μηρυκάζει τις ιδέες που περιέφερε απαράλλακτες από Eurogroup σε Eurogroup, και τις προσωπικές του αντιδικίες με τον Γιάννη Δραγασάκη, τον Νίκο Παππά, τον Σπύρο Σαγιά, τον Γιάννη Ρουμπάτη· επίσης, με τον Γιάννη Στουρνάρα - αναφέρει ένα περιστατικό του 2014 με έναν εξαγριωμένο Τσίπρα να απειλεί: «Το πρώτο πράγμα που θα κάνω ως πρωθυπουργός είναι να απαιτήσω την παραίτηση του Στουρνάρα. Θα τον σύρω έξω από την κεντρική τράπεζα, με τις κλωτσιές αν χρειαστεί. Ο Παππάς πρότεινε ακόμα πιο δραστικές λύσεις» - και τον μισητό Γιώργο Χουλιαράκη, τον οποίο περιγράφει ως αχυράνθρωπο της τρόικας. Από τα βέλη του δεν ξεφεύγει ούτε ο φίλος του Ευκλείδης Τσακαλώτος. Μόνο για τον Τσίπρα αποφεύγει τις επικρίσεις, αφήνει όμως τα λόγια του Αλέξη να γράψουν μόνα τους την ετυμηγορία.        

Αναφέρει τους πάντες

Ο Βαρουφάκης αναφέρει τους πάντες στο βιβλίο του, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αμφιθυμία με την οποία αντιμετώπισαν τον πρώτο καιρό την κυβέρνηση οι εταίροι. Η Κριστίν Λαγκάρντ παραδέχθηκε ότι οι πολιτικές που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα δεν απέδιδαν. Ο Πιερ Μοσκοβισί εκμυστηρεύθηκε ότι στα νιάτα του ήταν μαρξιστής και ότι συμφωνούσε σε όλα με την ελληνική κυβέρνηση, αλλά στα Eurogroup κατάπινε τη γλώσσα του μπροστά στο δίδυμο Ντάισελμπλουμ - Σόιμπλε. 

Ο επικεφαλής του Eurogroup περιγράφεται ως μαριονέτα του Σόιμπλε, οι υπόλοιποι υπουργοί ως «cheerleaders του Βόλφγκανγκ». Ο Μισέλ Σαπέν «το μόνο που δεν μου πρότεινε ήταν να καταλάβουμε τη Βαστίλλη τραγουδώντας τη Μασσαλιώτιδα» αλλά στη συνέντευξη Τύπου μίλησε σαν Γερμανός και αργότερα εκμυστηρεύθηκε: «Πρέπει να καταλάβεις ότι η Γαλλία δεν είναι αυτή που ήταν κάποτε». Ο Πόουλ Τόμσεν είχε μόνο μια απαίτηση από την νεοεκλεγείσα κυβέρνηση, να κυνηγήσει τους ολιγάρχες και τη φοροδιαφυγή. «Αυτό που χρειάζεστε είναι να διαγραφούν αμέσως 53 δισ. ευρώ από το χρέος σας» του είπε προτού αλλάξει κι αυτός τροπάρι.


Ο Μπενουά Κερέ ομολόγησε ότι θεωρούσε την προειδοποίηση Στουρνάρα για τη μείωση της ρευστότητας, πριν από τις εκλογές, «ανάρμοστη» και «ανεξήγητη». Ο Τζακ Λιου δεν ακολουθούσε - κατά τον Βαρουφάκη - την πολιτική του Μπαράκ Ομπάμα και ο έλληνας υπουργός δεν έχασε την ευκαιρία, όταν συναντήθηκε στον Λευκό Οίκο με τον τότε αμερικανό πρόεδρο στη διάρκεια της εκδήλωσης για την 25η Μαρτίου, να παραπονεθεί για τον Στουρνάρα που τον μαχαίρωνε πισώπλατα και για τον αμερικανό υπουργό Οικονομικών. 

Ο διάλογος Ομπάμα - Βαρουφάκη αποτυπώνεται σαν σε σενάριο ταινίας, και προφανώς έχει καταγραφεί από το κινητό του πρώην υπουργού Οικονομικών. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλες κρίσιμες συνομιλίες του, όπως αυτή με την Κριστίν Λαγκάρντ, την οποία επισκέφθηκε ανήμερα το Πάσχα των καθολικών, για να την απειλήσει με μονομερή στάση πληρωμών των δόσεων στο ΔΝΤ. Μια μπλόφα, με εντολή Τσίπρα - ο Βαρουφάκης γράφει ότι διαφωνούσε -,  ώστε να τρομάξει ο Ντράγκι και να απελευθερώσει τη ρευστότητα. Αποδείχθηκε τζίφος.

Επίσης παραδέχεται ότι κατέγραψε με το κινητό του τηλέφωνο ολόκληρο το Eurogroup στη Ρίγα, και όχι μόνο τις δικές του παρεμβάσεις όπως είχε δηλώσει τον Μάιο, όταν ξέσπασε σάλος μετά το δημοσίευμα στο «New York Times Magazine». Στη σύσκεψη που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου την παραμονή του Eurogroup της 11ης Μαΐου ο Ρουμπάτης - ο οποίος όπως λέει ο Βαρουφάκης στράφηκε εναντίον του όταν του ζήτησε να διατηρήσει στη θέση του τον επικεφαλής του ΟΠΑΠ αλλά εκείνος επέλεξε τον Αντώνη Στεριώτη - τον κατηγόρησε ότι έχασε την ψυχραιμία του στη Ρίγα. Τότε υπήρξαν δημοσιεύματα ότι οι υπόλοιποι υπουργοί τον είπαν «χασομέρη», «ερασιτέχνη», «τζογαδόρο» και άλλα προσβλητικά. 

Ο Βαρουφάκης διέψευσε τον επικεφαλής της ΕΥΠ και έσπευσε στο γραφείο του. «Φόρτωσα την καταγραφή της συνεδρίασης από το τηλέφωνό μου στον υπολογιστή μου, την πέρασα σε ένα στικάκι USB και άφησα στη γραμματέα μου οδηγίες να φτιάξει αντίγραφα και να τα μοιράσει στο "συμβούλιο πολέμου", με το σημείωμα: "Αυτά έγιναν στην πραγματικότητα". Κανένας δεν μου ανέφερα ξανά τίποτα. Μέχρι σήμερα δεν ξέρω αν έκαναν τον κόπο να το ακούσουν». «Συμβούλιο πολέμου» ονόμαζαν την ολιγομελή ομάδα που συνεδρίαζε στο Μέγαρο Μαξίμου και αποφάσιζε για την τύχη της χώρας ως το δημοψήφισμα.   

Πώς ξεκίνησε το ειδύλλιο

Το ειδύλλιο του Βαρουφάκη με τον Τσίπρα ξεκίνησε στις αρχές του 2011, όταν ο Νίκος Παππάς τού τηλεφώνησε για να συναντηθούν οι τρεις τους στου Ψυρρή. «Οταν μπήκα, εκείνος και ο Παππάς κάθονταν ήδη στο τραπέζι και παράγγελναν μεσημεριανό. Η φωνή του Αλέξη ήταν ζεστή, το χαμόγελό του ανεπιτήδευτο, η χειραψία του προμήνυε έναν πιθανό φίλο. Ο Παππάς είχε μεγαλύτερα μάτια και ένρινη φωνή. Αστειευόταν συνεχώς, είτε το θέμα ήταν αστείο είτε τραγικό, και προσπαθούσε να εκπέμψει εξουσία ενώ παρίστανε ότι είναι "ο άνθρωπός σου". Από την αρχή έγινε φανερό ότι ο Παππάς ήταν ο έμπιστος του νεαρού πρίγκιπα, αυτός που τον συγκρατούσε ή τον κέντριζε, και αυτή η αρχική εντύπωση διατηρήθηκε σε όλη την ταραγμένη περίοδο που ακολούθησε: αυτοί οι δύο νεαροί άνδρες, της ίδιας ηλικίας αλλά διαφορετικού ταμπεραμέντου, δρούσαν και σκέφτονταν σαν ένας. (...) Ο Αλέξης ταλαντευόταν πάνω σε ένα βασικό ζήτημα: αν η Ελλάδα έπρεπε να μείνει στο ευρώ. Στη διάρκεια της συζήτησης, η στάση του μου φάνηκε αδιάφορη και ανώριμη. Νοιαζόταν περισσότερο να έχει υπό έλεγχο τις συνιστώσες στο κόμμα του παρά να ξεκαθαρίσει στο μυαλό του ποια ήταν η σωστή πολιτική. (...) "Γιατί δεν μπορούμε να τους πούμε ότι αν δεν δεχθούν την απόρριψη του προγράμματός τους θα φύγουμε από το ευρώ;" ρώτησε ο Αλέξης». Ο Βαρουφάκης τού εξήγησε τι θα σήμαινε ένα τελεσίγραφα της Ελλάδας προς τους εταίρους της. «"Ομως πολλοί άνθρωποι, όπως ο Πολ Κρούγκμαν, λένε ότι θα είμαστε καλύτερα έξω από την ευρωζώνη" απάντησε νευρικά ο Αλέξης. Για να ταρακουνήσω τον νωθρό τρόπο σκέψης του, του περιέγραψα τι θα συνέβαινε αμέσως μόλις ανακοινωνόταν το Grexit. "Είσαι προετοιμασμένος να τα πεις αυτά στους ψηφοφόρους; Μήπως είναι καλύτερα να τους εξηγήσεις μια στρατηγική διαπραγμάτευσης;". Ο Αλέξης έμοιαζε να είναι αλλού, απασχολημένος με τα εσωτερικά του ΣΥΡΙΖΑ». Προτού φύγουν ο Βαρουφάκης τον συμβούλευσε: «Αν θέλεις να γίνεις πρωθυπουργός, πρέπει να μάθεις αγγλικά. Πάρε έναν δάσκαλο, είναι υποχρεωτικό». Στη δεύτερη συνάντηση «εμφανίστηκε ένας μεταμορφωμένος Αλέξης. Είχε κάνει τα μαθήματά του, μελέτησε το βιβλίο μου "A modest proposal for resolving the Eurozone crisis" και μου ανακοίνωσε υπερήφανα ότι ξεκίνησε μαθήματα αγγλικών».
Στις εκλογές του Μαΐου του 2012, όταν ο Βαρουφάκης επέστρεψε στην Αθήνα για να ψηφίσει, ο Παππάς συγκάλεσε νέα τριμερή. «"Συνειδητοποιείς ότι αν κερδίσουμε θα χειρίζεσαι εσύ τις διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΔΝΤ;" με ρώτησε με το γαλίφικο χαμόγελό του. Το στομάχι μου δέθηκε κόμπος. Υπεύθυνος Οικονομικών ήταν ο Γιάννης Δραγασάκης και ο Τσίπρας με τον Παππά δεν θεωρούσαν ότι ήταν ο κατάλληλος για να δώσει τη μάχη με την ΕΕ και το ΔΝΤ». Αυτό ήταν το χαλί πάνω στο οποίο ο Βαρουφάκης έστρωσε τις υποψίες του ότι ο Δραγασάκης ήταν «ο άνθρωπος των τραπεζιτών».  
 
Το «καμπανάκι κινδύνου»

Η συμπεριφορά των δύο ανδρών χτύπησε πολλές φορές «καμπανάκι κινδύνου» στο μυαλό του, αλλά η προοπτική να εφαρμόσει τις θεωρίες του στην πράξη και να σώσει ταυτόχρονα την Ελλάδα και την Ευρώπη ήταν ακαταμάχητη. Τόσο ώστε ξεπέρασε και τη «ναυτία» που του προκάλεσε το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης.  

Τον Νοέμβριο του 2014 ο Παππάς τηλεφώνησε ξανά. «Είναι επείγον να έρθεις». Η συνάντηση έγινε στο σπίτι του Τσίπρα, παρουσία του Παππά και του Δραγασάκη, και κράτησε μέχρι τα ξημερώματα. Η ατμόσφαιρα ήταν χαρούμενη, με τις πρόωρες εκλογές να πλησιάζουν, αλλά η συζήτηση επικεντρώθηκε στο πώς θα αποφύγουν τη θηλιά των δανειστών. Εκεί ο Βαρουφάκης αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην ανάγκη ύπαρξης ενός παράλληλου συστήματος πληρωμών έτοιμου να μπει σε εφαρμογή αμέσως και να μετατραπεί με το πάτημα ενός κουμπιού σε νέο νόμισμα.

«Αν κερδίσουμε, και αναμφίβολα θα κερδίσουμε, θέλουμε να γίνεις εσύ υπουργός Οικονομικών» του πρότεινε ξανά ο Τσίπρας. Ο Βαρουφάκης εξέφρασε τη διαφωνία του με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, αλλά παρενέβη ο Παππάς και είπε ότι δεν ήταν δεσμευτικό για εκείνον. «Δεν είσαι καν μέλος του ΣΥΡΙΖΑ» παρατήρησε. «Δεν θα πρέπει να γίνω αν αναλάβω υπουργός Οικονομικών;» ρώτησα. Ο Αλέξης μού έδωσε μια μελετημένη απάντηση: «"Οχι, σε καμία περίπτωση. Δεν θέλω να γίνεις μέλος του ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει να μείνεις έξω από τις βασανιστικές συλλογικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων του κόμματός μας". (...) Οπως προχωρούσαμε προς την έξοδο του διαμερίσματος, σκεπτικός, ο Αλέξης μού είπε: "Θα χρειαστεί να οργανώσεις μια ομάδα προετοιμασίας σε περίπτωση που μας σπρώξουν εκτός ευρωζώνης. Ξεκίνα να το δουλεύεις σύντομα". Ετσι γεννήθηκε αυτό που μετέπειτα θα γινόταν γνωστό ως Plan X».
Τον Μάρτιο του 2015 ο Βαρουφάκης παρουσίασε το παραπάνω σχέδιο στο Υπουργικό Συμβούλιο. «Οι περισσότεροι υπουργοί με πλησίασαν για να εκφράσουν τον ενθουσιασμό τους, κάποιοι με χτυπούσαν φιλικά στην πλάτη, άλλοι με αγκάλιαζαν, μια υπουργός μού είπε ότι τη συγκίνησα και την ενέπνευσα». Τρεις μήνες μετά όλα θα άλλαζαν.   
Αποθεματικά

Ερευνώντας τα αποθεματικά των τραπεζών, ο Βαρουφάκης ανακάλυψε ότι υπήρχαν 16 δισ. ευρώ που ανήκαν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε διάφορα υποκαταστήματα. «Το είπα στον Αλέξη που εκείνη την ώρα ήταν στο γραφείο του χαλαρώνοντας με τον Φλαμπουράρη, έναν υπουργό άνευ χαρτοφυλακίου που είναι κάτι σαν πατρική φιγούρα για εκείνον. Τα μάτια του Αλέξη άστραψαν. "Και γιατί δεν τα χρησιμοποιούμε για να γεμίσουμε τα ΑΤΜ;". Του εξήγησα ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με κλοπή. "Αν το παιδί μου πεινάει και δεν έχω λεφτά, έχω κάθε ηθικό δικαίωμα να κλέψω ένα μπουκάλι γάλα. Δεν είναι το ίδιο;".

Ο ακροδεξιός

«Προσωπικά θα προτιμούσα τη συνεργασία με το Ποτάμι, αλλά υπήρχε ένα μεγάλο εμπόδιο. Είχαν υιοθετήσει μια στάση φιλική προς την τρόικα. Η συνεργασία με το Ποτάμι θα ήταν πολιτική αυτοκτονία και πραγματικά χωρίς νόημα. Σε κάθε περίπτωση, η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, και ειδικά ο Αλέξης, είχαν πάρει την απόφασή τους και, παρότι καταλάβαινα την επιλογή τους, η ίδια η ιδέα ήταν αποκρουστική. Ο Αλέξης είχε κάνει συμφωνία με τον Πάνο Καμμένο. Η σφοδρή αντιμνημονιακή του στάση τον τοποθετούσε στα αριστερά του ΠαΣοΚ, του Ποταμιού και της ΝΔ, αλλά στα κοινωνικά θέματα, στις διεθνείς σχέσεις, έπαιρνε θέσεις ακροδεξιές, σχεδόν απροκάλυπτα ρατσιστικές, σεξιστικές και ομοφοβικές».

Σόιμπλε

Συνάντηση με τον Σόιμπλε στις 11 Μαΐου. «Απέρριψε τα επιχειρήματά μου αμέσως. "Το Μνημόνιο, το Μνημόνιο όπως είναι, χωρίς αλλαγές. Διαφορετικά η δραχμή. Αν θέλεις το ευρώ, θα πρέπει να δεχθείς το Μνημόνιο. Αν δεν θέλεις το ευρώ, αυτή είναι μια άλλη συζήτηση. Οι Ελληνες πρέπει να αποφασίσουν, γι' αυτό χάρηκα όταν άκουσα τον Πρωθυπουργό σας να μιλάει για δημοψήφισμα. Να το κάνετε το δημοψήφισμα. Και ξέρεις, αν χρειαστούν έξι μήνες για να αποφασίσουν οι Ελληνες, με την ησυχία τους, δεν υπάρχει πρόβλημα. Θα σας χρηματοδοτήσουμε πλήρως για τους έξι μήνες". Ο Βαρουφάκης, σοκαρισμένος από την ευκολία με την οποία αντιμετώπιζε ο Σόιμπλε τη διάλυση της ευρωζώνης τον ρώτησε αν θα μπορούσε να συγκρατήσει τους δαίμονες του Grexit. «Μην το αποκαλείς Grexit τότε, σκέψου το σαν time out (...).

Ξέσπασμα του Ευκλείδη Τσακαλώτου: «Δεν αντέχω την επιπολαιότητά τους» 

Στο βιβλίο περιγράφονται οι τελευταίες ενθουσιώδεις ημέρες της αντιπολίτευσης μέσα από πικάντικα περιστατικά, όπως η συνομιλία του Τσίπρα με έναν εξέχοντα τραπεζίτη στα τέλη του 2014. «Τον απείλησε ότι θα κλείσει τα ATM αν με κάνει υπουργό» διηγείται ο Βαρουφάκης στον Τζέιμι Γκαλμπρέιθ. «Ο Αλέξης τον ρώτησε πόσο χρονών είναι. Ο τραπεζίτης απάντησε: "65". Τότε ο Αλέξης τού είπε: "Αν με ρίξεις, είμαι πολύ νέος για να ξανασηκωθώ. Εσύ όχι!"».

Περιγράφονται οι πρώτες ημέρες της νέας κυβέρνησης, όταν ούτε οι «ζηλωτές του ΣΥΡΙΖΑ» δεν μπορούσαν να αποτρέψουν την πρόσληψη της Ελενας Παναρίτη και του Γκλεν Κιμ. 

«Ο Γκλεν ήταν τραπεζίτης», «ειδήμων στα ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης που σκόπευα να προτείνω ως μέρος του swap του ελληνικού χρέους. Μου είπε ότι είχε παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στον σχεδιασμό όχι μόνο του ελληνικού προγράμματος αλλά και των ευρωπαϊκών ταμείων διάσωσης», «έχοντας ανθρώπους σαν τον Γκελν δίπλα μου, ο οποίος ήξερε πού είναι θαμμένοι όλοι οι σκελετοί,  αποκτούσα ένα ανεκτίμητο όπλο. (Οταν οι αξιωματούχοι της τρόικας τον είδαν στο πλευρό μου, παραλίγο να πάθουν εγκεφαλικό)».      

Η πρώτη κρίση στην κυβέρνηση

Περιγράφεται η πρώτη ενδοκυβερνητική κρίση. Ο Τσακαλώτος είχε μείνει εκτός, χάριν του Παναγιώτη Λαφαζάνη. Ο Βαρουφάκης θορυβημένος τηλεφώνησε στον Τσίπρα, ο οποίος τού είπε ότι του πρότεινε να αναλάβει υφυπουργός Οικονομικών και αρνήθηκε. «Μου μίλησε άσχημα, Γιάνη. Γαμ..σε τον!». Ο Βαρουφάκης επέμεινε. Το ίδιο και ο Τσίπρας. «Χρειάζομαι τον Λαφαζάνη στην κυβέρνηση σε οικονομικό υπουργείο για να μη μας κατουράει απ' έξω». Τελικά ο Τσακαλώτος ανέλαβε αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών με αρμοδιότητα τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις. Στο πρώτο τους ταξίδι στο εξωτερικό, ο  Βαρουφάκης δούλευε τις παρεμβάσεις του και ο Ευκλείδης «στο αεροπλάνο διάβαζε ένα μυθιστόρημα της Τζέιν Οστιν». Ο δεσμός διατηρήθηκε παρά τις εντάσεις που ακολούθησαν. Ο Βαρουφάκης παραθέτει ένα μήνυμα του Τσακαλώτου ύστερα από μια θυελλώδη σύσκεψη του πρωθυπουργικού επιτελείου στις Βρυξέλλες: «Δεν αντέχω την επιπολαιότητά τους». «Η αντιπάθεια και η περιφρόνησή του για τον Αλέξη και τον Παππά, τις οποίες τού ανταπέδιδαν, μαζί με το γεγονός ότι πάλεψα για να μπει στην κυβέρνηση, με έκαναν να αισθάνομαι ασφάλεια μαζί του».

Και τέλος περιγράφονται οι ημέρες της αποδιοργάνωσης, της οργής, της κατάθλιψης, της εξουθένωσης και της συνθηκολόγησης. Πώς κατέρρευσαν οι ψευδαισθήσεις του Αλέξη ότι «δυνάμεις πέρα από την Ευρώπη, από τη Ρωσία και την Κίνα ως τις ΗΠΑ και το Ιράν, θα μας βοηθούσαν» και πώς υπέκυψε στα μάγια της καγκελαρίου, η οποία τον χειραγωγούσε ψυχολογικά βλέποντας τη μελαγχολία του και την πάλη με τον εαυτό του. Πώς ξεγυμνώθηκαν οι αυταπάτες του Πάνου Καμμένου, του «ακροδεξιού συνωμοσιολόγου εταίρου μας», ότι θα τους εξασφάλιζαν δισεκατομμύρια δολάρια ελληνοαμερικανοί φίλοι του της Wall Street.

Η σοκαριστική συνάντηση

Η σοκαριστική συνάντηση με τον Σόιμπλε στις 11 Μαΐου, όταν ξεκαθάρισε «ή το Μνημόνιο όπως είναι ή τη δραχμή». Εναλλακτικά, δημοψήφισμα και time out από την ευρωζώνη.

Η αποτυχημένη απόπειρα του Εμανουέλ Μακρόν να μεσολαβήσει στον Φρανσουά Ολάντ και στον Ζίγκμαρ Γκάμπριελ ώστε να ξαναρχίσει η διαπραγμάτευση που είχε σταματήσει.  

Η βραδινή σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, πριν από την τραπεζική αργία. Ο Βαρουφάκης επέμενε στο παράλληλο σύστημα, ο Δραγασάκης έθεσε βέτο λέγοντας ότι πρόκειται για επικίνδυνα νταηλίκια και λεονταρισμούς, που θα προκαλούσαν άσκοπη σύγκρουση με τον Ντράγκι. «Κανένας άλλος δεν μίλησε. Ολοι κοίταζαν τον Αλέξη, που πλησίασε στο παράθυρο ανάβοντας τσιγάρο - μια καινούργια συνήθεια. "Θα συνταχθούμε με τον Δραγασάκη, Γιάνη" είπε. Κοίταξα στο δωμάτιο. Μόνο ο Ευκλείδης με υποστήριζε». Μετά ο Βαρουφάκης πρότεινε να μείνουν ανοιχτές οι τράπεζες τη Δευτέρα, να ξεμείνουν από λεφτά και να τις κλείσουν οι ίδιοι οι τραπεζίτες. «"Και τότε να βγούμε στους δρόμους να διαδηλώσουμε μαζί  με τους πολίτες κατά της τρόικας". Αυτή τη φορά ούτε ο Ευκλείδης ήταν μαζί μου».
 
Πηγή: Το Βήμα

Βαρουφάκης: Αντί για κούρεμα, αποπληρωμή με ρήτρα ανάπτυξης

Γράφει ο Γιάννης Βαρουφάκης

Όχι κούρεμα (γιατί δεν θα το δεχτούν οι πιστωτές) αλλά αποπληρωμή του χρέους βάσει ρήτρας ανάπτυξης προτείνει ο οικονομολόγος, Γιάννης Βαρουφάκης, σημειώνοντας ότι η μόνη λύση είναι να καταστήσει η Ελλάδα τους πιστωτές της εταίρους «στην ανάπτυξή της και όχι στην μιζέρια της». Παρατηρεί, δε, ότι όσον αφορά την αναδιαπραγμάτευση του χρέους το φθινόπωρο, οι διαθέσεις της Γερμανίας είναι δεδηλωμένες προς μια επιμήκυνση κάτι που απλά «θα προβάλει την χρεοκοπία μας στο μέλλον». 

Καθώς, όμως, το πρόβλημα κατ’ εκείνον, δεν συνίσταται μόνο στο χρέος και στην ανάπτυξη, αλλά περιλαμβάνει και τον τραπεζικό τομέα προτείνει «αφελληνισμό των τραπεζών» προκειμένου να εκκαθαριστούν από εξωτερικούς παράγοντες και κατόπιν να πουληθούν. 

Πώς βλέπετε να εξελίσσονται τα πράγματα όσον αφορά το ελληνικό χρέος μετά τις ευρωεκλογές και ενόψει της αναδιαπραγμάτευσης του φθινοπώρου;

Στον βαθμό που μπορούμε να προφητεύσουμε υπάρχουν στοιχεία που καταδεικνύουν σαφέστατα ποιες είναι οι διαθέσεις του Βερολίνου και της Φρανκφούρτης. Πάνε για μια επιμήκυνση. Μια επιμήκυνση άλλων 20-30 ετών. Το σημερινό μνημονιακό σχέδιο υποτίθεται ότι τελειώνει - όσον αφορά τις αποπληρωμές - το 2030. Μπορεί να λοιπόν να το πάνε με μια μικρή μείωση του επιτοκίου στο 2055 ή στο 2066… 

Το αποτέλεσμα θα είναι να μειωθούν οι αποπληρωμές σε ετήσια βάση που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση. Αυτές μπορεί να μειωθούν ακόμη και στο 50%. Το συνολικό χρέος όμως θα παραμείνει μη βιώσιμο. Θα παραμείνει μέσα στο μαύρο σύννεφο εκείνου που εγώ ονομάζωχρεοκοπαροικίας. Όταν παρατείνεις το χρέος κάποιου στην ουσία προβάλεις την χρεοκοπία του στο μέλλον. 

Οι αγορές πως θα ανταποκριθούν σε κάτι τέτοιο;

Οι αγορές δεν ενδιαφέρονται. Το 90% του χρέους μας το κρατούν δημόσιοι φορείς. Μόνο το 10% είναι στον ιδιωτικό τομέα - και αυτοί είναι μόνο hedge funds. Αυτοί ξέρουν ότι δεν πρόκειται να κουρευτεί το 10% αλλά μόνο το 90%. Είναι σαφές ότι εάν μετά το PSI και με αγγλικό δίκαιο κουρέψουμε τα ομόλογα αυτά, θα τρέχουμε στα δικαστήρια του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης απέναντι στους καλύτερους δικηγόρους του κόσμου. Εάν είναι να κουρευτεί κάτι θα κουρευτεί το 90% το οποίο θα χρωστάς στους υπόλοιπους φορολογούμενους του κόσμου. 

Με την έξοδο στις αγορές τι έγινε;

Πριν από λίγο καιρό εκδώσαμε νέα ομόλογα. Αυτά πουλήθηκαν με σχετικά χαμηλά επιτόκια. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η κυβέρνηση του Βερολίνου έκλεισαν το μάτι στους αγοραστές αυτών των ομολόγων και τους είπαν ότι «ξέρετε πως το ελληνικό Δημόσιο είναι πτωχευμένο. Μην ανησυχείτε, όμως. Αυτά τα 3 δις θα σας τα πληρώσουμε εμείς αν χρειαστεί». Έπρεπε να τα πάρουν για την προπαγανδιστική αξία ότι η Ελλάδα βγήκε στις αγορές. 

Άρα τα πράγματα για το χρέος είναι σκούρα;

Από το 2010 λέω ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι τέτοιο που είναι αδύνατο να εξυπηρετηθεί μακροπρόθεσμα συνεπώς το δημόσιο έχει χρεοκοπήσει. Το PSI δεν το βοήθησε. Είναι η πρώτη φορά που ένα κράτος χρεοκόπησε (γιατί αυτό ήταν το PSI στην ουσία) και το χρέος του παρέμεινε μη βιώσιμο. 

Ποια θα έπρεπε να είναι τότε η πρόταση για την λύση;

Η λύση δεν μπορεί να αφορά μόνο το χρέος. Το χρέος είναι σαν τον πόνο ενός καρκινοπαθή. Ο πόνος είναι δυσβάσταχτος αλλά δεν είναι η αιτία του κακού. Το χρέος δείχνει το πρόβλημα. Το πρόβλημα πρέπει να το δούμε σε ένα τρίγωνο: είναι το χρέος, οι επενδύσεις και βεβαίως το τραπεζικό σύστημα - που είναι και αυτό βαθιά χρεοκοπήμένο. Η λύση θα πρέπει να αντιμετωπίζει και τα τρια αυτά ταυτόχρονα. 

Όσον αφορά το χρέος θα πρέπει να κουρευτεί. Μονοκοντυλιά. Είναι μεγάλο και μη βιώσιμο. Η κα Μέρκελ βέβαια θα αδυνατεί να συμφωνήσει μαζί μου, πόσω μάλλον να το περάσει από την ομοσπονδιακή Βουλή. Πρέπει, λοιπόν, να τους το δώσουμε με ένα πιο εύσχημο τρόπο. 

Η πρότασή μου, λοιπόν, είναι «κανένα κούρεμα αλλά θα εκδώσουμε νέα ομόλογα ύψους όσο ακριβώς και το χρέος. Αυτά θα τα ανταλλάξουμε με το χρέος που έχουμε στον ESM και στο ΔΝΤ. Αυτά τα ομόλογα όμως θα περιέχουν δυο συνθήκες. Η πρώτη θα είναι η ρήτρα ανάπτυξης. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο θα τους δίνουμε αυτά που έχουμε συμφωνήσει με τα μνημόνια - τα 20 δις. Αλλά θα το δίνουμε μόνο εάν η ανάπτυξή μας είναι πάνω από 3%. Αν η ανάπτυξη είναι 1%-2% τότε αυτό το ποσό θα καταβληθεί στο 1/3. Εάν, δε, η ανάπτυξη είναι ακόμη χαμηλότερη από αυτό το ποσοστό, δεν θα γίνεται καμία πληρωμή. Η δεύτερη συνθήκη που θα πρότεινα είναι τα ομόλογα να είναι 20ετή. Μετά την πάροδο αυτού του χρόνου θα εξαϋλώνονται». Θα παύουν να υπάρχουν, ανεξάρτητα από το ποσό που έχει αποπληρωθεί. Δεν μπορούμε να δεσμεύσουμε την Ελλάδα για πάντα. 

Κατά αυτόν τον τρόπο τους καθιστάς συνέταιρους στην ανάπτυξή σου και όχι στην μιζέρια σου. Τους αναγκάζεις να σε βοηθήσουν να αναπτυχθείς. 

Και με τις τράπεζες;

Ξεκινάω από το γεγονός ότι οι τράπεζες είχαν πτωχεύσει σε τέτοιο βαθμό, που οι μαύρες τρύπες τους, που επιχείρησαν να καλυφθούν από το υστέρημα του ελληνικού λαού, παρέμειναν τεράστιες. Εδώ και δυο χρόνια έχουμε μια φαρσοκωμωδία ότι οι τράπεζες έχουν σταθεί στα πόδια τους και είναι έτοιμες να αρχίσουν να δανείζουν πάλι στον ιδιωτικό τομέα, όταν αυτό δεν ισχύει. Δείτε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Είναι γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες αυτή την στιγμή που μιλάμε χρωστάνε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα περί τα 40 δις για ρευστότητα που έχουν πάρει. Αυτό το ποσό είναι πέρα των 41 δις που τους δώσαμε πέρυσι ως κεφαλαιακή ένεση. Παρά τις θυσίες, λοιπόν, παραμένουν βαθιά πτωχευμένες. 

Η μόνη λύση, λοιπόν, για τις τράπεζες είναι ο αφελληνισμός τους. Να αναλάβει την διαχείρισή τους η ΕΚΤ και ο ESM, να αλλάξουν τα διοικητικά συμβούλια με τον διορισμό μη Ελλήνων σε αυτά - είναι λίγο παρακινδυνευμένο αλλά το πιστεύω ακράδαντα, να ανακεφαλαιοποηθούν από τον ESM και να ελέγχονται από την ΕΚΤ. Αφού εκκαθαριστούν ύστερα από έξι μήνες να ιδιωτικοποιηθούν παγκοσμίως. Όποιος θέλει ας τις αγοράσει. Δεν γίνεται ο πτωχευμένος Έλληνας φορολογούμενος να διατηρεί αυτές τις τράπεζες. Είναι σαν να ρίχνει μερικές σταγόνες σε έναν άδειο κουβά και να προσπαθεί να τον γεμίσει. 

Σημειώνεται ότι σε όλη αυτή την διαδικασία δεν θα πρέπει να υπάρχει συμμετοχή του ελληνικού δημοσίου. Η διαπλοκή μεταξύ των Ελλήνων πολιτικών, που είναι οι ελεγκτές, με τον ιδιωτικό τομέα του τραπεζικού συστήματος είναι τέτοια που κρίνεται απαραίτητος ο αφελληνισμός του συστήματος αυτού. 

Αυτή είναι η μοναδική οδός;

Να το πω απλά: Αν κάποιος ήθελε να βγούμε από το ευρώ, θα μπορούσε να πει ότι τις εθνικοποιούμε, εκδίδουμε δραχμές, τις ανακεφαλαιοποιούμε με δραχμές και πορευόμαστε μέχρι τα πράγματα να γίνουν καλύτερα και να τις πουλήσουμε ξανά εφόσον το θέλουμε. Άν όμως παραμείνουμε στο ευρώ, όπου δεν μπορούμε να κόψουμε χρήμα μόνοι μας, ο μόνος τρόπος να τις ανακεφαλαιοποιήσουμε είναι μέσω του δανεισμού. Όμως ούτε αυτό μπορούμε να κάνουμε γιατί είμαστε πτωχευμένοι. Όσοι λοιπόν επιμένουμε - και εγώ είμαι ένας από αυτούς - ότι η θέση μας είναι στο ευρώ, δεν μπορούμε να απαιτούμε ότι θα έχουμε ελληνικές τράπεζες. 

Πηγή : tvxs

  • Κατηγορία BLOGS

Νέα Βάρκιζα ονειρεύεται ο κ. Μπαλτάκος.

Του Γιάνη Βαρουφάκη

«Θα έχουμε νέα Συμφωνία της Βάρκιζας» δήλωσε πρόσφατα, σε συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής», ο κ. Μπαλτάκος. Δεν ήταν πρόβλεψη αλλά ευχή του κ. Μπαλτάκου η νέα Βάρκιζα.

Ξεκινώντας με την παραδοχή ότι «πρώτη φορά η Κεντροαριστερά και η Αριστερά μπορούν να σχηματίσουν μια παντοδύναμη κυβέρνηση με 174 έδρες στη Βουλή (αν, βέβαια, διατηρήσουν στις εθνικές εκλογές τα ποσοστά των ευρωεκλογών)», ο κ. Μπαλτάκος παίρνει κουράγιο από τη σκέψη ότι «... δεν θα τα καταφέρουν όμως, όπως δεν τα κατάφερε το ΕΑΜ το 1945... Πάλι θα παραδώσουν τα όπλα, τηρουμένων βέβαια των αναλογιών ανάμεσα στο 1945 και το σήμερα». Οι αλληγορίες που χρησιμοποιούμε, και ιδίως οι ιστορικές μας αναφορές, έχουν σημασία. Διαμορφώνουν το κλίμα, προσδιορίζουν συμπεριφορές, προϊδεάζουν όσον αφορά τις εξελίξεις.

Ο κ. Μπαλτάκος θα μπορούσε να αναφερθεί στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, όταν και πάλι η Κεντροαριστερά μαζί με την Αριστερά διέθεταν συντριπτική υπεροχή (π.χ. το 1981 έφταναν, από κοινού, τους 200 βουλευτές), αλλά δεν κατάφεραν να συνεργαστούν. Όχι, ο κ. Μπαλτάκος επέλεξε να μας πάει πίσω στο 1945 και στη Βάρκιζα. Δεν είναι τυχαίο αυτό.

Για την Αριστερά, η Συμφωνία της Βάρκιζας συμβολίζει τον εξευτελισμό των ανταρτών, που με δάκρυα στα μάτια παρέδωσαν τα όπλα, δίνοντας το έναυσμα για τα πέτρινα χρόνια των διώξεων, με αποτέλεσμα πολλοί (αλλά όχι όλοι από αυτούς), κόντρα στην επίσημη γραμμή του Κόμματος, να πάρουν πάλι τα βουνά πυροδοτώντας τον αδελφοκτόνο Εμφύλιο που ήταν προδιαγεγραμμένο ότι θα έχαναν.

Συμβολίζει και κάτι άλλο: τη μετάλλαξη των δωσίλογων σε παρακράτος, το οποίο κυριάρχησε μέχρι και το 1974. Με την «πρόβλεψη» μιας νέας Βάρκιζας, ο κ. Μπαλτάκος ενσυνείδητα και στρατηγικά προσβλέπει σε μια αντίστοιχη εξέλιξη: στον βαθύ εξευτελισμό όσων εναπόθεσαν τις ελπίδες τους στην Αριστερά αλλά και στη μετατροπή της Χρυσής Αυγής, των συνεχιστών της παράδοσης των αιμοσταγών δωσίλογων της Κατοχής, σε πραιτωριανή φρουρά ενός νέου, δεξιού καθεστώτος.

Έχει σημασία αυτό όταν προέρχεται από τον άνθρωπο που, αν δεν είχε αποκαλυφθεί το βίντεο της συζήτησης που είχε με τον κ. Κασιδιάρη της Χρυσής Αυγής εντός του Κοινοβουλίου, θα παρέμενε και σήμερα «δεξί χέρι» του πρωθυπουργού, με καθοριστικό ρόλο στη χάραξη τόσο της κυβερνητικής πολιτικής όσο και της προσωπικής πορείας του πρωθυπουργού.   Οι μη Αριστεροί καλό είναι να μην πιστέψουν ότι αυτά δεν τους αφορούν.

Για τους Κεντρώους των πέτρινων χρόνων, η Συμφωνία της Βάρκιζας ήταν μια παγίδα στην οποία έμειναν εγκλωβισμένοι για δεκαετίες. Καθώς η Βάρκιζα (και οι διώξεις των Αριστερών που ακολούθησαν) έφερε τον εμφύλιο πόλεμο, οι Κεντρώοι εξαναγκάστηκαν, μπροστά στον κομμουνιστικό κίνδυνο, να ενταχθούν στο ίδιο στρατόπεδο με τους δωσίλογους.

Αναγκάστηκαν να αποδεχθούν τα Μακρονήσια, τις εκτελέσεις, τη φυλάκιση και εξορία εξαιρετικών ανθρώπων της Αριστεράς. Ποτέ δεν το διασκέδασαν αυτό. Ήξεραν ότι συναινούσαν σε κάτι που πάει κόντρα στη φύση τους, απλώς ένιωθαν ότι δεν είχαν επιλογή. Έως ότου η βία και η νοθεία του 1961, η δολοφονία του Λαμπράκη δύο χρόνια αργότερα και, τέλος, η χούντα των συνταγματαρχών τούς ανάγκασαν είτε να ριζοσπαστικοποιηθούν είτε να ενδώσουν πλήρως στη «σκοτεινή δύναμη» που γεννήθηκε στη Βάρκιζα.  

Πήρε χρόνια πολλά για να απελευθερωθεί ο τόπος από το χτικιό της Βάρκιζας και του Εμφυλίου.

Βοήθησαν, μεταξύ χιλιάδων, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Χαρίλαος Φλωράκης και η αποφασιστικότητα των Ελλήνων ώστε να ξεπεραστεί η εμφυλιοπολεμική καταχνιά που σκέπασε τον τόπο για δεκαετίες.

Και έρχεται σήμερα ο κ. Μπαλτάκος να μιλήσει για νέα Βάρκιζα, να κλείσει το μάτι στους νέους ναζί-δωσίλογους της Χρυσής Αυγής. Και για ποιον λόγο; Για να βρεθεί «αφήγημα» που θα σταματήσει την Αριστερά από το να σχηματίσει κυβέρνηση, χτίζοντας γέφυρες μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και Χρυσής Αυγής και εγκλωβίζοντας τους Κεντρώους στον φόβο της Αριστεράς.

Το 1991, όταν κατέρρευσε η Γιουγκοσλαβία, και λίγο πριν αρχίσει ο εμφύλιος πόλεμος και εξαπλωθεί από την Κροατία μέχρι το Κόσοβο, κάποιοι δικοί τους Μπαλτάκοι επένδυσαν επιτυχώς σε παραλληλισμούς μεταξύ της δεκαετίας του 1940 και του 1990. Το έκαναν για να πολώσουν τους πολίτες με αφηγήματα από το παρελθόν, με ιδεολογήματα που ανέσυραν τις ρήσεις των φασιστών Τσέτνικ, των ναζί Ουστάσι, των παρτιζάνων του Τίτο κ.λπ.

Τότε διαφώνησα με πολλούς που είπαν ότι αυτές οι συγκρούσεις δεν είχαν φύγει ποτέ αλλά ότι, επί Τίτο, είχαν καταπιεστεί, κι έτσι, όταν το καταπιεστικό καθεστώς κατέρρευσε, ήρθαν ξανά στην επιφάνεια. Άποψή μου ήταν ότι τίποτα τέτοιο δεν συνέβη. Απλώς, η οικονομική κατάρρευση έδωσε τη δυνατότητα σε επιτήδειους εξουσιαστές να εκμεταλλευτούν την κρίση, καλλιεργώντας εκ νέου τη μισαλλοδοξία του παρελθόντος στις υπό κατάρρευση κοινωνικές οικονομίες. Κάτι αντίστοιχο προσπαθεί και ο κ. Μπαλτάκος. Τον Εμφύλιο, και τη λογική του, τον έχουμε υπερβεί ως κοινωνία.

Το γνωρίζει αυτό. Όμως, η οικονομική κρίση δίνει ευκαιρία στους διάφορους Μπαλτάκους να καλλιεργήσουν εκ νέου το εμφυλιοπολεμικό αφήγημα στην απεγνωσμένη κοινωνία μας, ώστε να δημιουργήσουν τις δικές τους Σρεμπρένιτσες, τους δικούς τους Μελιγαλάδες, τις δικές τους Μακρονήσους. Και όλα αυτά για να έρθει η νέα Βάρκιζα, που στη βάση της μισαλλοδοξίας και του διχασμού θα τους κρατήσει, μαζί με τους νέους δωσίλογους-χρυσαυγίτες, στα «πράγματα». A

Ας δουλέψουμε, λοιπόν, οι υπόλοιποι, ώστε να μην υπάρξει νέα Βάρκιζα. Ώστε η τύχη της Αριστεράς, είτε σχηματίσει κυβέρνηση είτε όχι, να εξαρτηθεί μόνο από πολιτισμένο διάλογο και τις κάλπες.

Πηγή: lifo

Συνδρομή σε αυτήν την τροφοδοσία RSS