Η απρόβλεπτη εξέλιξη που τρομάζει το Κίεβο
Καθώς ο Ζελένσκι πετούσε για τις ΗΠΑ, ο Πούτιν τηλεφώνησε στον Τραμπ και συμφώνησαν να συναντηθούν. Κάθε φορά που ο αμερικανός πρόεδρος δείχνει να κουράζεται από την αδιαλλαξία του «τσάρου», μια νέα συνομιλία τους τον κάνει να υποχωρεί και να μετριάζει τις απειλές για νέες κυρώσεις ή για παροχή όπλων στο Κίεβο
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν μίλησαν τηλεφωνικώς, την Πέμπτη, την ώρα που ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρισκόταν καθ’ οδόν προς την Ουάσινγκτον, και συμφώνησαν να συναντηθούν διά ζώσης για να συζητήσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η είδηση του τηλεφωνήματος ήταν μια εξαιρετικά δυσάρεστη έκπληξη για το Κίεβο. Η Ουκρανία περνά δύσκολες μέρες. Μόνο το τελευταίο 24ωρο, σύμφωνα με το BBC, η Ρωσία εξαπέλυσε δεκάδες πυραύλους και πάνω από 300 μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον πολλών στόχων στη χώρα. Μεγάλος αριθμός αυτών των επιθέσεων είχε στόχο κρίσιμες υποδομές, πλήττοντας το δίκτυο φυσικού αερίου της χώρας, τη στιγμή που το φθινόπωρο φέρνει τα πρώτα σημάδια ακόμη ενός σκληρού χειμώνα.
Οι επιθέσεις στο ηλεκτρικό δίκτυο έχουν ήδη προκαλέσει εκτεταμένες διακοπές ρεύματος σε όλη τη χώρα. Για την κυβέρνηση της Ουκρανίας, αυτές οι επιθέσεις είναι ένδειξη της ρωσικής απελπισίας. Οι γραμμές του μετώπου παραμένουν ουσιαστικά στάσιμες, με τεράστιες απώλειες και ελάχιστα εδαφικά κέρδη. Την ίδια ώρα, η ρωσική οικονομία αρχίζει να υποφέρει από τα ολοένα πιο αποτελεσματικά ουκρανικά χτυπήματα με drones σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις. Ο Ζελένσκι είχε εναποθέσει τις ελπίδες του σε πρόσθετη στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ. Πριν επιβιβαστεί στο αεροπλάνο για την Ουάσινγκτον, φαινόταν αισιόδοξος. Κυκλοφορούσαν εκτιμήσεις ότι ο Τραμπ άρχισε να «βλέπει τον κόσμο μέσα από τα μάτια της Ουκρανίας», μια εντυπωσιακή αλλαγή στάσης σε σχέση με τη θυελλώδη συνάντησή τους τον Φεβρουάριο, όταν ο αμερικανός πρόεδρος τον είχε κατηγορήσει ότι «παίζει με τον κίνδυνο ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου».
Η αποτυχία της συνόδου κορυφής Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα τον Αύγουστο, αλλά και η κλιμάκωση των ρωσικών βομβαρδισμών, φαινόταν να έχουν κουράσει τον Τραμπ και να τον απομακρύνουν από τον «καλό του φίλο», όπως συχνά αποκαλεί τον Πούτιν. Ετσι, όπως μεταδίδει το BBC, στο Κίεβο υπήρχε αισιοδοξία ότι η επικείμενη υποδοχή του Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο θα έφερνε το μεγάλο έπαθλο: την αμερικανική έγκριση για αγορά πυραύλων Tomahawk μεγάλου βεληνεκούς. Η ενόχληση του Τραμπ απέναντι στον Πούτιν είχε φανεί ήδη όταν είπε σε δημοσιογράφους: «Θέλουν οι Ρώσοι να δουν τους Tomahawk να έρχονται προς το μέρος τους; Δεν νομίζω».
Παρ’ όλα αυτά, οι στρατιωτικοί αναλυτές διαφωνούν για το κατά πόσο αυτοί οι πύραυλοι θα άλλαζαν πραγματικά τους όρους του παιχνιδιού, καθώς η μεταφορά και η ανάπτυξή τους θα απαιτούσε μήνες. Ακόμη κι έτσι, η κατοχή τους θα έδινε στην Ουκρανία τη δυνατότητα να επιτεθεί βαθύτερα στο ρωσικό έδαφος με ισχυρότερα όπλα από ποτέ και θα έστελνε ένα σαφές μήνυμα στη Μόσχα για τη μετατόπιση της αμερικανικής στάσης. Το τηλεφώνημα μεταξύ Τραμπ και Πούτιν –που διήρκεσε δυόμισι ώρες– υπονόμευσε εν μέρει το κλίμα. Παρ’ όλα αυτά, ο ουκρανός πρόεδρος προσπάθησε να κρατήσει αισιόδοξη στάση, δηλώνοντας ότι η Μόσχα «πανικοβλήθηκε» και βιάζεται να επαναφέρει τον διάλογο, ακριβώς εξαιτίας των φημών για την παράδοση των Tomahawk στο Κίεβο.
Ωστόσο, αρκετοί αναλυτές λένε στο BBC ότι βλέπουν λιγότερο πανικό και περισσότερο την κλασική τακτική του Πούτιν, να παίρνει την πρωτοβουλία και να κερδίζει πολιτικό έδαφος. Η τηλεφωνική επικοινωνία έγινε, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, με ρωσική πρωτοβουλία, και ο Πούτιν ξεκαθάρισε ότι η εγκατάσταση των Tomahawk στην Ουκρανία θα θεωρηθεί σοβαρή πρόκληση. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν, επίσης, τις «τεράστιες προοπτικές εμπορίου», εφόσον επιτευχθεί ειρήνη, και συμφώνησαν να συναντηθούν μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες στην Ουγγαρία. Καθώς η Ουκρανία εισέρχεται στον τέταρτο χειμώνα πολέμου, λίγοι πιστεύουν πραγματικά ότι ο Τραμπ μπορεί να μεταφέρει την «επιτυχία» της Μέσης Ανατολής και στην ουκρανική κρίση.
Μια τραυματισμένη γυναίκα που μίλησε στο BBC από το νοσοκομείο, έπειτα από ρωσική επίθεση σε τρένο, είπε με πικρία: «Είναι αδύνατον να εμπιστευτείς έναν άνθρωπο σαν τον Πούτιν». Φτάνοντας στην Ουάσινγκτον, ο Ζελένσκι συναντήθηκε με εκπροσώπους αμυντικών εταιρειών, επιμένοντας στην ανάγκη για ισχυρότερα όπλα. Παρά το τηλεφώνημα Τραμπ – Πούτιν, σκοπεύει να ζητήσει εκ νέου τους Tomahawk. Ομως, η πιθανότητα έγκρισης φαντάζει τώρα ακόμη πιο αβέβαιη. Στο μεταξύ, η Ρωσία φαίνεται να κερδίζει κάτι: κάθε φορά που ο Τραμπ δείχνει να κουράζεται από την αδιαλλαξία του Πούτιν, μια νέα συνομιλία τους τον κάνει να υποχωρεί.
Ο κύκλος αυτός επαναλαμβάνεται: ο Τραμπ μοιάζει να πείθεται από τα επιχειρήματα του ρώσου ηγέτη και να μετριάζει τις απειλές για νέες κυρώσεις ή για παροχή πιο καταστροφικών όπλων στο Κίεβο. Η επικείμενη σύνοδος στην Ουγγαρία, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία ρωσική υποχώρηση, δείχνει ότι η αμερικανική «υπομονή» δεν έχει εξαντληθεί, καταλήγει το BBC. Οι Tomahawk έπαψαν να έχουν τόση σημασία. Για την ώρα, η Ουκρανία έχει να αντιμετωπίσει μια απρόβλεπτη εξέλιξη που απειλεί να ανατρέψει τα σχέδιά της.